مبانی نظری اثربخشی سازمانی و کار تیمی
| دسته بندی | علوم انسانی |
| بازدید ها | 1 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 115 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 37 |
مبانی نظری اثربخشی سازمانی وکار تیمی
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
- مقدمه
با پیشرفت تکنولوژی و پیچیده شدن فعالیتهای سازمانی،به جرات می توان ادعا کرد که دوران کار فردی به سر آمده و امروزه مدیریت قبل ازآنکه مدیریت بر افراد باشد، مدیریت بر گروههای کاری است. قدرت ایجاد گروههای کارآمد و هماهنگ ساختن آنان با ایفای موثر نقش هماهنگ کنندگی،رهبریت گروه و عضو گروه ضروری است (فرهمند، 1381، 621). از اینرو سازمانها همان گونه که به بازسازی خود می پردازند تا بتوانند موثرتر و با راندمان بهتر به رقابت بپردازند، به سوی گروهی کارکردن نیز روی آورده اند تا از ذوق و قریحه کارکنان به نحوی بهتر بهره ببرند. مدیران دریافته اند که گروهها نسبت به ساختارهای سنتی کاری دارای قدرت انعطاف بیشتر بوده و در برابر محیط در حال تغییر بهتر پاسخگو هستند. لذا گروهها می توانند به عنوان منبعی برای رضایت شغلی به کار گرفته شوند. همچنین آنها برای مدیران ابزار موثری هستند تا بتوانند مشارکت کارکنان را بهبود بخشیده، اخلاق آنها را متعالی و تنوع نیروی کار را گسترش دهند (Kolb, 1995). اما یکی از موضوعاتیکه سازمانها و مدیران برای تشکیل تیم باید بدانند،آنست که اعضای یک گروه یا تیم کاری معمولا از فرهنگهای مختلف می باشند و ازاینرو این مساله به چالشی بسیار مهم برای مدیران تبدیل شده است که چگونه بتوانند افراد مختلف با پیشینه‌های فرهنگی مختلف را در کنار هم قرار دهند.
-مفهوم اثربخشی
در زمینه سازمانی یک توافق عمومی برای تعریف اثربخشی وجود ندارد. اوّلین دیدگاه در زمینه اثربخشی احتمالاً در دهه 1950 میلادی مطرح گردید که اثربخشی را چنین تعریفمی‌کند: اثربخشی عبارتست از درجه یا میزانی که سازمان به هدف های مورد نظر نائل می آید (دفت، 1386، 103). در تعریف دیگر اثربخشی، دست یابی به هدف های صحیح، اصلی و اساسی تعریف گردیده است (الوانی، 1381، ص 61). اثربخشی یک مفهوم کُلّی است و هنگام تعیین آن میزان یا حدودی که هدف های چندگانه (چه رسمی، چه عملیاتی) تأمین شده اند، سنجیده یا اندازه گیری و مورد قضاوت قرارمی گیرند. اثربخشی توّجه به بازده یا ستاده صحیح و مناسب است و معنای کیفیت را در بطن خود دارد (توردال، 29، 1371). اثربخشی در تمامی مکاتب مطرح بوده است. به طور مثال مکتب کلاسیک به مسائلی همچون حداکثر کردن میزان تولید و یا کاهش هزینه به عنوان اثربخشی توّجه داشتند. صاحب نظران مکتب روابط انسانی و در رأس آنها «التون مایو»[1] اثربخشی را ناشی از رضایت خاطر کارکنان می دانستند. سایر متفکران مدیریت علمی، همچون «آبرام مازلو[2]» و «داگلاس مک گریگور»[3] به نیازهای انسان و نهایتاً به موضوع خود شکوفایی توّجه داشتند که در نتیجه بر احساس تعّلق و تعّهد، دلبستگی کارکنان به سازمان و نهایتاً بر میزان اثربخشی اثر مثبت خواهد داشت (حقی، 1385، 42). «اتزیونی»[4] اثربخشی را میزان تحّقق اهداف تعریفمی‌کند و «فیدلر»[5] که نظریه رهبری اثر بخش را مطرح کرده است، اثربخشی را مشتمل بر روابط مدیر با همکاران، میزان کار از پیش تعیین شده و میزان قدرتی که مدیر از مقام خود به دست می آورد، می داند. همچنین «ردین»[6] معتقد است که اثربخشی به اندازه‌ای از کار اطلاقمی‌شود که مدیران بتوانند به نتایج معیّنی با نیازهای خاصی از طریق اداره درست در موفقیت سازمان دست یابد. او در عین حال اثربخشی را وابسته به شخصیت، رفتار و انتظار مدیر، زیردستان، همکاران، هم قطاران و سازمان می داند. (مقیمی و همکاران، 1386، 97). «کالدول»[7] و «اسپینکس»[8] می گویند که اثربخشی، اندازه یا حدود دستیابی به اهداف برنامه است. «هوی»[9] و «میسکل»[10] اثربخشی را توصیف عملی در جهت نیل به یک هدف می‌دانند (هوی و میسکل، 1371، 72). بنابراین آنچه که از این تعاریف بر می آید این نکته است که مسائل و مشکلات لاینفکی در تعریف اثربخشی و سنجش آن وجود دارد و در سال های گذشته دانشگاهیان در خصوص توافق بر آنچه که اثربخشی معنا می دهد با مشکلات قابل ملاحظه‌ای مواجه بوده اند. با همه این وجود همه آنها در این امر که اثربخشی موضوعی مهّم در تئوری سازمان است اتفاق نظر داشته و صراحتاً آن را تأیید می کنند. در حقیقت مشکل است که یک تئوری سازمان را بدون وجود مفهوم اثربخشی در آن متصّور شد (رابینز، 1385، 47).
- تیم
تیم/ گروه: تیم به عنوان انتخابی از افراد است که به فعالیت خودشان وابسته بوده و مسئولیتها را بین خود تقسیم می‌نمایند. همچنین یک تیم به عنوان قسمتی از فرآیند اجتماعی تلقی می‌شود و دارای ارتباطات با افراد داخل و خارج سازمان می‌باشد(Bateman, 2002).
اثربخشی تیم: اثربخشی تیم به عنوان یک ساختار چند بعدی است. که هم مشخصه‌های مشتری و هم توانایی کار گروهی را در آینده در برمی‌گیرد. در حقییقت تیم‌ها فقط به رضایت مشتری توجه ندارند بلکه به رضایت اعضای گروه نیز توجه دارند(Bateman, 2002).
- مفاهیم تیم و گروه
در ادبیات، مفاهیم تیم و گروه معمولا به جای هم بکار گرفته می شود و به نظر می رسد دیدگاههایی وجود دارد که هیچ تفاوتی بین این دو واژه قائل نیست. به عنوان مثال گازو ونیکسون[1] در سخنرانی خود در مورد روانشناسی سازمانی ادعا کردند که " واژه تیم به جای واژه گروه مورد استفاده قرار می گیرد. وقتی جستجو می شود در مییابیم که تعریف گروه و تیم یکی است.گروه به مجموعه‌ای گفته می شود که از دو یا چند نفر تشکیل شده که با هم تعاملات بین شخصی دارند و وابستگی شان به منظور انجام یک هدف مشترک است. تیم می تواند به عنوان گروهی از افراد تعریف شود که اجتماعی هستند و به دلیل داشتن وظایف مشترک و دستیابی به کار اثربخش به هم وابسته هستند. در تعریف دیگری، تیم یک اجتماع متشکل از چند نفر است که تواناییهای یکدیگر را کامل می کنند، نسبت به یکدیگر مسئولند و تلاش می کنند به هدف برسند. همانطور که مشاهده می شود، تفاوت روشنی بین گروه و تیم دیده نمی شود.
[1]- Guzzo & Dickson
مبانی نظری محکم و متشابه در قرآن، محور های اختلاف تشابه
| دسته بندی | علوم انسانی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 71 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 31 |
مبانی نظری محکم و متشابه در قرآن، محورهای اختلاف تشابه
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
خلاصه ای از کار:
- معناشناسی محکم و متشابه
الف- محکم
«واژه محکم» خلیل بن احمد فراهیدی (175ﻫ) در العین می نویسد: « اَحکَمَ فلّان عَنّی کذا، ای منعه، فلانی آن را از من باز داشت و «اِستَحکَمَ الاَمرُ ای وَثُقَ؛ آن امر محکم و استوار شد».[1]
..................
ب- متشابه
تشابه از ماده شِبه و شَبَه به معنای مثل و مانند، و متشابه در باره چیزهایی به کار می رود که بخشی از آن با بخش دیگرش مشابهت دارد.
............
محکم و متشابه در قرآن
الف- محکم در قرآن
قوله تعالی«هُوَ الَّذِى اَنزَلَ عَلَیْکَ الْکِتَابَ مِنْهُ ءَایَاتٌ محُّْکَمَاتٌ هُنَُّّ اُمُّ الْکِتَابِ وَ اُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ»[2] (اوست که این کتاب را بر تو نازل کرد بعضى از آیه‌ها محکمات هستند، این آیه‌ها أم الکتاب هستند، و بعضى آیه‌ها متشابه هستند).
.............
ب- متشابه درقرآن
تشابه در قرآن به دو معنا به کار رفته:
..............
محکم و متشابه در اصطلاح مفسران
تعاریف و تبیین هایی که از سوی عالمان اسلامی در باب محکم و متشابه، در اختیار است، گوناگون و مختلف می باشد. این گوناگونی، خود اهمیت این موضوع را در اندیشه اسلامی به عنوان
............
محورهای اختلاف تشابه
محورهای اختلاف در تعریف تشابه و به تبع آن تعریف محکم و متشابه در سه زاویه زیر قابل بررسی است:
- ماهیت تشابه؛
........................
................
1-ماهیّت تشابه
اساسی ترین محور اختلاف دیدگاه های مفسران اسلامی، به ماهیت تشابه باز می گردد.
...........
-گستره مفهومی تشابه
در گستره مفهومی تشابه، دو دیدگاه خاص و عام قابل ذکر است.
-دیدگاه خاص؛- دیدگاه عام
..............
-گرایش های علمی
در حوزه گرایش های علمی سه نوع گرایش علمی متفاوت نسبت به تشابه وجود دارد:
الف- گرایش تفسیری
.............
-محکم: ابن کثیر گفته است: محکم، دلالت آن روشن و آشکار است و معنای آن بر احدی پوشیده نیست.[3]بعضی گفته اند: محکمات، آیاتی که از حیث بیان و تفصیل در معنا استوار بوده و دلالت آن ثابت است و آن اصل کتاب است آن چنان که ستون دین است واجبات و حدود و سایر چیزهایی که مردم به آن نیازمندند از امور دینشان در آن بیان شده است.[4]
ابوحیان می گوید: محکمات، معنای آن کامل، رسا و دقیق و صحیح است.[5]
...............................
آلوسی می گوید: اُمّ الکتاب یعنی آیات محکم، عمده و اصل در قرآن کریم هستند و غیرمحکمات به آن بازگشت می کند و عرب جایی اُمُّ الکتاب می نامند که آن جامع برای هر مرجعی باشد
.........................
- متشابه: صاحب تفسیر بحرالمحیط گفته است: تشابه یعنی معنای بعضی از آیات به بعضی دیگر در جنس و تصدیق شبیه است و تشابه، آن چنان که احتمال هایی را در برگیرد و ذهن و فکر از تمیز آن احتمال ها
......................
اهمیت و ارزشمندی متشابهات در علوم
با توجه به آنچه در تعریف موضوع بیان شد، شناخت آیات محکم و متشابه و چگونگی فهم متشابهات یکی از موضوع ها و مسایل بسیار مهم، دامنه دار و اثرگذار در حوزه دانش های قرآنی و تفسیر قرآن است که از جهات گوناگون می تواند مورد توجه قرار بگیرد:
................
الف) اهمیت علمی و نظری
..............
ب) اهمیت تربیتی و عملی
..............
متشابهات و قلمرو آنها در حوزه های مختلف
لازم است دامنه و قلمرو آیات متشابه مشخص و تعیین شود؛ بنابراین پرسش اصلی اینکه آیات متشابه چه دامنه و قلمروی از مجموع آیات قرآن کریم را شامل می شود. در پرتو راهنمایی روایات دینی و سخنان اندیشمندان اسلامی و با جستجو در آیات و نوع دلالت آنها، می توان قلمرو گسترده ای از متشابهات را در قرآن سراغ گرفت، مهم ترین حوزه های تشابه و نمونه های آن را در شش گروه مرور می کنیم:
........................
1.حوزه اصول دین:
................
الف- توحید و خداشناسی
........................
دسته اول: آیاتی که از اوصاف بشری منسوب به خداوند حکایت می کند، مانند آیات کریمه : «الرَّحْمَانُ عَلىَ الْعَرْشِ اسْتَوَى»[6] و «یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِم»[7]
و «فَإِنَّکَ بِاَعْیُنِنَا»[8] و «نَسُواْ اللَّهَ فَنَسِیَهُم»[9] و «لَمَّا یَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِینَ جَاهَدُواْ مِنکُمْ وَ یَعْلَمَ.
...........................
ب- نبوت و پیامبرشناسی
............
ج- معاد و قیامت شناسی
ایمان به معاد و حقایق غیبی بخشی از دین و شرط بندگی خدا است، بنابراین قرآن کریم تأکید می کند که واقعیت آن عالم و نعمت های بهشتی و عذاب های جهنمی از حد تصور و ظرفیت ذهنی انسان ها بیرون است.
قوله تعالی «اَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجرِى مِن تَحتِهَا الْأَنْهَارُ کُلَّمَا رُزِقُواْ مِنهَْا مِن ثَمَرَةٍ رِّزْقاً»[10] و «قُلْ یَتَوَفَّیکُم مَلَکُ الْمَوْتِ الَّذِى وُکِّلَ بِکُمْ ثُمَّ إِلىَ رَبِّکُمْ تُرْجَعُون».[11]
....................
2- حوزه فروع و احکام شرعی
.................
الف: آیات مشتمل بر فلسفه و ملاکات احکام
مراد از آن، مباحث نظری پیرامون احکام همچون ماهیت، چرایی و قلمرو آنهاست. اساسی ترین عرصۀ چالش و شبهه را می توان عمومیت و جاودانگی احکام دانست.
...........
ب- آیات احکام
...........
3.حوزه بطون و تأویلات
با توجه به ضابطه مند نبودن و مورد وفاق نبودن عرصه باطنی دلالت آیات، همواره این بخش از دلالت آیات در حوزه متشابهات قرار می گیرد. هم چنین مطابق برخی تعریف ها از معانی باطنی، لایه هایی از دلالت باطنی آیات از نسخ تشابه حقیقی خواهد بود. از دلالت های باطنی و تأویلی در میان مفسران تفاسیر متفاوتی ارائه شده است از جمله:
..............
4.حوزه وجوه بلاغی
بلاغت به معنای رسا، دلنشین و سخن را به مقتضای حال و درک مخاطب بیان کردن، ویژگی
.......................
الف) آیات مکرر
............
ب) آیات ناهمگون
............
5.در حوزه حروف مقطعه
برخی تفسیرها این حروف را در حوزه قلمرو متشابهات قرار می دهند. بحث در باره حروف مقطعه در دو محور انجام گرفت: 1-احکام یا تشابه حروف مقطعه. 2-مدلول حروف مقطعه. دو دیدگاه عمده در این زمینه بیان شد:
1-فهم ناپذیری حروف مقطعه
..................
فهرست منابع
- 1. قرآن کریم.
- آلوسی، محمود، روح المعانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1405 ق.
....................
......................
...................
مبانی نظری دیدگاه آلوسی و علامه طباطبایی در مورد توحید و صفات الهی
| دسته بندی | علوم انسانی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 107 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 43 |
مبانی نظری دیدگاه آلوسی و علامه طباطبایی در مورد توحید و صفات الهی
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
خلاصه ای از کار:
توحید و صفات ازنگاه آلوسی و نقد آن
یکی از مسائل مهم همه ادیان آسمانی، مسئله توحید و اثبات یکتایی و یگانگی، وحدانیت و احدیت ذات حق است، توحید به معنی نفی شریک و نفی تعدد و نفی ترکیب است، خداوند، شریک و
……………..
-اختلاف دیدگاه در صفات الهی
قبل از ورود به بحث دیدگاه مفسران تفسیری لازم است نکاتی در باره اختلاف عقائد فِرَق اسلامی در باره توحید و صفات بیان شود.
شهرستانی در کتاب ملل و نحل در این باره می فرماید: گروهی از پیشینیان (سَلَف) برای خداوند صفات ازلی، علم، قدرت، حیات، اراده، سمع، کلام و...اثبات کردند هم چنین برای خداوند صفاتی مانند یدین، وجه و...اثبات نموده و آنها را تأویل نمی کنند و آنها را صفات خبریه می نامند. به این گروه صفاتیه می گویند.[1]
......
-توحید و صفات ازنظر امامیه
امامیه که از سرچشمه زلال مکتب اهل بیت (علیهم السلام) بهره گرفته و تعلیم یافته است این مسأله را روشن تر تحلیل کرده و راهی میانه رفته اند، امامیه عین ذات مقدّسه را بدون هیچ پیرایه و پیوستگی منشأ تمامی صفات کمال و جمال و جلال می دانند، زیرا هر چه وصف کمال در عالم هستی هست، از ذات او نشأت
.......................
توحید از نظر مولا امیرالمومنین (علیه السلام)
اَوَّلُ الدِّینِ مَعرفتُه و کَمالُ مَعرفَتِه التَّصدیقُ به و کمالُ تَصدِیقِ به توحیدُهُ وَ کَمالُ توحیدِه الإِخلاصُ لَهُ وَ کَمالُ الإخلاصِ له نَفیُ الصِّفات عَنه لِشهادَه کُلِّ صِفَه أَنَّها غیرُ المَوصُوفِ و َشَهادَه کُلِّ مَوصُوفٍ أَنَّه غیرُالصِّفَه. فَمَن وَصَفَ اللهَ سُبحانَه فَقَد قَرَنَه وَ مَن قَرَنَه فَقَد ثَنّاهُ وَ مَن ثَنّاهُ فَقَد جَزَّاَهُ وَ مَن جَزَّاَهُ فَقَد جَهِلَه .[2]
«سرلوحة دین شناخت او (خدا) است و شناخت کامل او باور داشتن او است و باور داشتن کامل او یگانه دانستن او است و یگانه دانستن او اخلاص ورزیدن نسبت به او است و اخلاص ورزیدن به او زدودنِ هرصفتی از او
...................
آیت الله صافی می گوید: «یکی از معنای توحید و صفات، اینکه ذات و صفت واحد است و موصوف غیر صفت نیست.[3]
-صفات الهی
صفات الهی در تقسیمی به دو گونه است: صفات عقلیه و صفات خبریه.
صفات عقلیه: صفاتی که عقل بر اثبات یا نفی آن در مورد خداوند داوری می کند، صفات عقلیه گویند.
عالم و قادر و حی است و مرید و مدرک هم قدیم و ازلی، هم متکلم صادق.
نه مرکب بود و نه جسم نه مرئی نه محل بی شریک است و معانی تو غنی دان خالق.[4]
صفات خبریه: صفاتی در قرآن و احادیث وارد شده که جز نقل، مدرک دیگری برای آنها نیست مانند: الف-ید الله «یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ ...»[5] (آنان که با تو بیعت می کنند، در واقع با خدا بیعت می کنند دست خدا بالای دست آنها است).
...........
اعضاء و جوارح
الف: در آیه نخست می گوید: (آنان که با تو بیعت می کنند-دست تو را به عنوان بیعت می فشرند- همانا با خدا بیعت می کنند، سپس می گوید: دست خدا بالای دست های آنان است یعنی قدرت خدا برتر از قدرت آنها است).
..............
- صفات خبری و آیات متشابه
«مراد از آنها صفاتی هستند که ذات پروردگار را به تفصیل توصیف می کنند و صفاتیه قدیم اعم از مشبّهه، مجسّمه، اهل حدیث و اشاعره آنها را از نگاه هستی شناختی
...........
- اثبات صفت نفس
یکی از موارد آیات متشابه در بحث توحید و صفات، بحث نفس داشتن خداوند است که در چند آیه علمای سَلَف برای خداوند بیان می کنند .
............
- صفت نفس از نظر آلوسی
خداوند پیامبر را نهی کرد از طرد کردن و دور نمودن گروهی که بر پیامبر اکرم وارد می شوند، و منظور از – بِآیاتِنا- آیات قرآنی، یا هردلیل و آیه ای را شامل می شود یعنی ایمان می آورند به هر چیزی که واجب است به آن ایمان آوردن به سبب نازل شدن آیه یا دقت در آنها و استدلال به
...........
-صفت نفس از نظر علّامه طباطبایی
علامه طباطبایی در المیزان در باره آیه «کَتَبَ رَبّکُم علی نفسِهِ الرَّحمة»[6] می فرماید: خداوند رحمت را بر خود واجب کرده و محال است که کاری از کارهای او معنون به عنوان رحمت نباشد. در این آیه امر می کند به
...........
-آیه تحذیر
دومین آیه ای که در باره اثبات صفت نفس خداوند مطرح شد: قوله تعالی: «وَ یُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ »[7] (و خدا شما را از عذاب خودش مىترساند).
............
-انتساب به نفس
سومین آیه بر ای اثبات نفس قوله تعالی: «وَ اصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسى»[8] یادآوری سخن خداوند در آیه «وَاَنَا اخْتَرَْتُک»[9] است، و زمینه سازی برای فرستادن حضرت موسی و برادرش هارون بسوی فرعون، در حالی که به همراه برادرش است، بعد از یادآوری نعمت های گذشته که برای اطمینان آن حضرت بیان فرموده است.
............
-اثبات صفت وجه
یکی از صفاتی که برخی متکلمان مانند سلفیه، مشبهه و مجسمه بر اساس ظواهر آیات و روایات برای خداوند اثبات می کنند وجه است.
............
وجه یعنی ذات خدا: آلوسی می گوید: «لَا اِلَهَ اِلَّا هُو» هیچ موجودی و معبودی نیست مگر او و هر موجودی معدوم است مگر وجه او یعنی ذات خدای سبحان عزّ و جلّ.
بیان مطلب اینکه وجود در غیر خدای سبحان، ذاتی نیست بلکه وابسته و مرتبط و مستند به ذات واجب تعالی است در هر لحظه و زمان، عدم را می پذیرد و در معرض عدم است، پس وجود غیرخدای متعال مانند عدم و نیستی است و این بیان را بسیاری از مفسران و حکماء اختیار نموده اند. در این کلام الهی تشبیه ادبی است وجه یعنی ذات الهی که در این صورت مجاز مرسل می باشد و آن مجاز شایع است و این صفت وجه از صفات الهی به خاطر شرافت و رفعت نسبت به دیگر صفات مختص شد.
.................
بررسی اقوال در معنای وجه
الف- اگر مراد از «وجه» صفات کریمه باشد که هر چیزی به زودی جاخالی کرده و به درگاه خدا می رود، مگر صفات کریمه خدا که سرچشمه فیض وجود بوده و بدون وقفه و بی نهایت مشغول افاضه فیض هستند و معبود هم باید این چنین باشد و بطلان در ذات او، و انقطاع در صفات فیاضه او راه نداشته باشد و غیر از خدا، هیچ معبودی این طور نیست، پس هیچ معبودی جز خدا نیست.
............
وجه یعنی ذات خدا و مَجاز بودن استعمال آن برای خدا
قوله تعالی «وَ یَبْقَى وَجْهُ رَبِّکَ ذُو الجَْلَالِ وَ الْاکْرَام»[10] دومین آیه متشابه در بحث اثبات وجه برای خدا، آیه فوق است.
............
مطابقت وجه با صفات کریمه
علامه طباطبایی می فرماید: «وَ یَبقَی وَجهُ رَ بِّکَ» وجه هر چیزی عبارت است از سطح بیرونی آن، از آنجایی که خدای تعالی منزه است از جسم داشتن و داشتن حجم و سطح، این کلمه در مورد خدای تعالی عبارت می شود از نمود خدا و نمود خدا همان صفات کریمه اوست که بین او و خلقتش واسطه اند و برکات و فیض او به وسیله آن صفات بر خلقتش نازل می شود و خلایق آفرینش و تدبیر می شوند و آن صفات عبارتند از: علم، قدرت، شنوایی، بینایی، رحمت، مغفرت و رزق و امثال اینها.[11]
...............
وجه یعنی جهت خدا:
قوله تعالی: « وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَاَیْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ وَاسِعٌ عَلِیم»[12]
آلوسی می گوید: مشرق مکانی که خورشید از آنجا طلوع می کند و مغرب مکانی که در آنجا خورشید غروب می کند و مشرق و مغرب کنایه از مالکیت و فرمانروایی همه زمین است، و به هر طرف توجه و رو کنید آن جهت، جهت قبله است، و آنجا جهت خدای سبحان است که به آن فرمان داده شده اید، پس بنابراین هر مکانی، سمت و جهت خداست و مکان، اختصاص به مسجد ندارد.[13]
.............
شنوایی و بینایی از نگاه علامه
«سُبْحَانَ الَّذِى أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلىَ الْمَسْجِدِ الْأَقْصَا الَّذِى بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ ءَایَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیر»[14]
(پاک و منزه است خدایى که در مبارک شبى بنده خود (پیامبر اکرم) را از مسجد حرام (مکه معظمه) به مسجد اقصایى که پیرامونش را (به قدوم خاصان خود) مبارک ساخت، سیر داد تا آیات خود را به او بنمایاند که همانا خداوند شنوا و بیناست).
..................
اعین کنایه از مراقبت کامل
قوله تعالی: «تَجرِى بِأَعْیُنِنَا جَزَاءً لِمَن کاَنَ کُفِرَ»[15]
آلوسی در روح المعانی می نویسد: تعبیر- بِأعیُنِنا- کنایه لطیفى است از توجه مخصوص و مراقبت کامل از چیزى یعنى جریان کشتى نوح (علیه السلام) در عین اینکه نعمتی بر قومش بود،که خداوند به آنان عنایت کرده بود و باعث نجات سرنشینان گردید، کیفر کسانى هم بود که کفر ورزیدند، عقوبتی بود علیه کفار و به نفع کسى که نبوتش انکار شده بود، و آن نوح بود که قومش به دعوتش کفر ورزیدند و هر پیامبری را خداوند با نعمت هایی بر قومش می فرستد.[16]
.............
فهرست منابع
- 1. قرآن کریم.
- آلوسی، محمود، روح المعانی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1405 ق.
- ابن عربی، محی الدین محمد، تفسیر ابن عربی، بیروت، دار احیاء تراث العربی، 1422 ق .
- ابن فارس، احمد، معجم مقایس اللغة، تحقیق عبدالسلام، محمد هارون، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1410 ق.
- ابن کثیر، اسماعیل، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دار المعرفة، 1415 ق.
.....................
.........................
مبانی نظری مسئولیت پیامبر از دیدگاه قرآن
| دسته بندی | علوم انسانی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 64 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 34 |
مبانی نظری مسئولیت پیامبر از دیدگاه قرآن
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
خلاصه ای از کار:
تعریف مسؤولیت در لغت و اصطلاح
این واژه، از ریشه‌ی سَأَلَ به معنی پرسیدن و درخواست کردن است. مسؤولیت، مصدر جعلی از اسم مفعول سَأَلَ و به معنی موظف بودن به انجام دادن کاری می‌باشد. مسؤول بودن، یعنی:
1ـ موظف دانستن خود به انجام دادن کاری. این معنی در سوره‌ی فرقان آیه 16 بیان شده است: «لهَُّمْ فِیهَا مَا یَشَاءُونَ خَلِدِینَ کاَنَ عَلی رَبِّکَ وَعْدًا مَّسُْئولا. جاودانه هر چه بخواهند در آن جا دارند. پروردگار تو مسئوول [تحقق] این وعده است.»
..............................
منشأ مسؤولیت
منشأ مسؤولیت یا افراد است یا قرارداد و یا پروردگار. در این پژوهش، سخن از مسؤولیتی است که خداوند بر دوش پیامبرانش گذاشته؛ از این رو، پیامبران در برابر انسان‌ها پاسخگو نبودند و تنها در برابر خداوندی که مسؤولیت بر عهده‌ی آنها نهاده پاسخگو بودند. همچنان که در سوره‌ی جن آیه 21 فرمود: «قُلْ إِنیِ لَا أَمْلِکُ لَکمُْ ضَرًّا وَ لارَشَدًا.»
..............
رابطه‌ی مسؤولیت با اهلیت یا قابلیت و توانمندی فرد
هنگامی که واگذاری مسؤولیت از سوی آفریدگار باشد، با توجه به اینکه خداوند به تدبیر امور مصالح مردم داناتر می‌باشد، از میان هر مردمی هر که را مصلحت بداند، او را مسؤول قرار می‌دهد. پس هر کسی که ویژگی‌های مناسب داشته باشد، از سوی پروردگار دارای مسؤولیت می‌شود. همچنان که در سوره‌ی آل عمران آیه 56 می‌فرماید: «قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاء... بگو: «بار خدایا! فرمانروایی از آن توست؛ هر کس را که خواهی، فرمانروایی بخشی...»
.............
مسؤولیت‌های پیامبر در قرآن
در پیشگفتار، به مهم‌ترین مسؤولیت‌های پیامبر در قرآن اشاره شد مانند: تبشیر، انذار، تذکر، دعوت به سوی خدا، خواندن آیه‌های خداوند برای مردم، آموختن کتاب و حکمت به آنان، تزکیه آنها و قضاوت در اختلاف‌های‌شان؛ ولی چون موضوع این پژوهش مسؤولیت سیاسی پیامبر در زمینه‌ی روابط خارجی می‌باشد، از شرح دیگر مسؤولیت‌های ایشان خودداری می‌شود.
مسؤولیت سیاسی پیامبر
آیه‌هایی که در باره‌ی مسؤولیت سیاسی پیامبر در قرآن کریم آمده، به چند دسته تقسیم می‌شود:
1 ـ آیه‌هایی که به مساله‌ی اطاعت از پیامبر میپردازند
این دسته از آیات، اطاعت از پیامبر را به شکلهای گوناگون مورد توجه قرار دادهاند. در مواردی «اطاعت شدن» از اهداف ارسال همه‌ی پیامبران معرفی می‌شود:
ــ «وَ مَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِیُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ... و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر آنکه به توفیق الهی از او اطاعت
....................
معنای اطاعت از پیامبر
اکنون با توجه به معنای اطاعت که عبارت از فرمانبرداری است، اگر پیامبران از سوی خود هیچ امر و نهیای نداشته
...........
تفویض کارها به پیامبر
با توجه به آن چه گذشت و نیز با توجه به آیات زیر روشن می‌شود که خداوند کارهایی را به پیامبران تفویض کرده تا با اذن او در میان مردم به آن چه صلاح آنان در آن است، فرمان دهند و مردم نیز لازم است از ایشان اطاعت کنند.
این آیه‌ها، برخی فرمان‌های پیامبران را به اقوام خود نقل میکنند. مانند فرمان موسی به هارون که از او میخواهد در میان مردم بماند و آنان را به سوی صلاح پیش ببرد «... وَ قَالَ مُوسی لِأَخِیهِ هَرُونَ اخْلُفْنی فی قَوْمِی وَ أَصْلِح... و موسی [هنگام رفتن به کوه سینا] به برادرش هارون گفت: «در میان قوم من جانشینم باش، و [کار آنان را] اصلاح کن» (اعراف/142).
.................
محدوده‌ی اطاعت از پیامبر
از مسائلی که درباره اطاعت از پیامبر مطرح است، محدوده ای است که بر مؤمنان لازم است در آن محدوده، مطیع
...........
شبهات درباره‌ی اطاعت از پیامبر
شبهاتی درباره اطاعت از پیامبران مطرح شده که دستهای از آنها مربوط به مساله دین به طور مطلق و نقش آن در زندگی مردم است و برخی دیگر، بویژه به دین اسلام مربوط می‌شود. هر چند بحث درباره‌ی قسمت اول، از موضوع.
............
نفی دخالت پیامبر در امور مردم
یکی از آیه‌هایی که با آنها برای نفی امور از پیامبر استدلال شده، این است:
«لَیْسَ لَکَ مِنَ الْأَمْرِ شیْءٌ أَوْ یَتُوبَ عَلَیهِْمْ أَوْ یُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ ظَالِمُون. هیچ یک از این کارها در اختیار تو نیست یا [خدا] بر آنان میبخشاید یا عذاب‌شان میکند؛ زیرا آنان ستمکارند.» (آل عمران/128)
............
حافظ، وکیل، مسلط، جبار نبودن پیامبر
آیات دیگری که درباره‌ی ارتباط نداشتن رسالت پیامبر با امور اجتماعی به آنها استدلال شده، آیه‌هایی است که
...........
انحصار وظیفه‌ی پیامبر در بشارت و هشدار دادن
در زمینه‌ی نفی وظیفه‌ی پیامبر برای دخالت در امور اجتماعی، به آیه‌هایی استدلال شده که ایشان را انحصارا نذیر یا نذیر و بشیر میخوانند: «إِنْ أَنتَ إِلَّا نَذِیر. تو جز هشدار دهندهای [بیش] نیستی.» (فاطر/23) « إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِیرٌ وَ بَشِیرٌ
................
2 ـ آیه‌هایی که ولایت پیامبر و اولویت ایشان نسبت به مؤمنان را مطرح میکنند
کلمه‌ی ولایت، همواره مقارن با نوعی تسلط بر امور فردی یا اجتماعی است. از این رو، در اینجا در چارچوب آیه‌هایی که ولایت پیامبر را مطرح میکنند، به بررسی محدوده‌ی ولایت پیامبر اکرم میپردازیم.
..........
3 ـ آیه‌هایی که در زمینه‌ی حکم پیامبر سخن میگویند
دسته سوم از آیه‌هایی که به مسؤولیت سیاسی پیامبر میپردازند، ایشان را حاکم در میان مردم معرفی میکنند. این
.............
معنای حکمیت پیامبر
سیاق آیات با اختصاص آن به مورد قاضی تحکیم که در خصوص آیه 36 سوره‌ی احزاب احتمال داده شده، منافات دارد; زیرا:
............
4 ـ آیه‌هایی که پیامبر را محور امور اجتماعی معرفی میکنند
محور بودن انبیا در ایجاد قسط در جامعه
قرآن کریم، یکی از اهداف بعثت انبیا را اقامه‌ی قسط در جامعه انسانی معرفی میکند:
...............
اجازه گرفتن از پیامبر هنگام شرکت در امور اجتماعی
در سوره‌ی نور، خداوند بر محوریت پیامبر در امور اجتماعی تاکید میکند و مؤمنان را کسانی قلمداد میکند که در این امور، تابع او هستند: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِذَا کَانُواْ مَعَهُ عَلی أَمْرٍ جَامِعٍ لَّمْ یَذْهَبُواْ حَتی.........
............
محور بودن پیامبر در امور مالی جامعه
از محورهای مهم در امور اجتماعی، امور مالی است. در اسلام، سه محور مهم برای تحقق عدالت اجتماعی در این
..................
5 ـ آیه‌هایی که مؤمنان را به ایمان به پیامبر فرا میخوانند
در قرآن کریم آیه‌هایی وجود دارد که مؤمنان را به ایمان به خداوند و رسول فرا میخواند. در بعضی از این آیات، خداوند و رسول هر دو ذکر شده‌اند:
.............
منابع:
1- قرآن کریم
2ـ فرهنگ روبرت Le petit Robert پاریس: انتشارات روبرت، 1992 ص. 1688
3ـ تفسیر المیزان، ج4، ص39; التبیان، ج3، ص236; تفسیر المنار، ج5، ص180.
........................
مبانی نظری رویکرد قرآن به جایگاه سیاست خارجی و روابط بین‌الملل در حکومت نبوی
| دسته بندی | علوم انسانی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | docx |
| حجم فایل | 160 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 55 |
مبانی نظری رویکرد قرآن به جایگاه سیاست خارجی و روابط بین‌الملل در حکومت نبوی
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
خلاصه ای از کار:
رویکرد قرآن به جایگاه سیاست خارجی و روابط بین‌الملل در حکومت نبوی
روابط خارجی، به مجموعه‌ی روابط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی سیاسی ودیپلماسی میان دولت‌ها و ملت‌ها گفته می شود. تفاوت روابط خارجی با سیاست خارجی درآن است که سیاست خارجی به مفهوم امروزی خود، تنها به سیاست‌هایی گفته می شود که مجری آنها وزارت خارجه‌ی دولت‌ها باشد و از کانال آن وزارت پایه‌ریزی گردد. به دیگر سخن، سیاست خارجی عبارت است از سیاست یک دولت در کنش متقابل با دیگر دولت ها و ملت‌ها.
...................
اهداف سیاست خارجی پیامبر
رسالت پیامبر که خاتم پیامبران است، دو ویژگی عمده دارد: جهانی و جاودانگی؛ این دو ویژگی نشان می‌دهد که اسلام عقیده‌ای است فراتر از سرزمین یا سرزمین‌های خاص؛ بلکه به تمامی افراد با تفاوت‌های نژادی، قومی تعلق دارد. قرآن نیز بر این دو حقیقت تصریح دارد: «وَ مَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا کَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِیرًا وَ نَذِیرًا وَ لَکِنَّ أَکْثرََ النَّاسِ لَا
...........................
دیپلماسی پیامبر را در سه سطح میتوان تحلیل کرد:
الف ـ دیپلماسی با قبایل عرب و یهودیان;
ب‌ـ دیپلماسی با دولت‌های همجوار;
ج‌ـ دیپلماسی با قدرت‌های بزرگ ایران و روم.
دیپلماسی با قبایل عرب و یهود
قبیله‌های شبه جزیره عربستان
قبیله، گروهی از خانواده‌های خویشاوندی بود که به دلیل رابطه نسبی و سببی و انگیزه زندگی مشترک در این سرزمین گرد هم آمده و تحت ریاست شیخ قبیله که معمولاً کهنسال‌ترین و یا مقتدرترین عضو قبیله بود، طبق یک سلسله رسم‌ها و سنت‌ها و مقررات عرفی مشترک، اداره می‌شد. هر قبیله به صورت یک جامعه‌ی سیاسی بود.
....................
روابط با مسیحیان نجران
دیپلماسی پیامبر در برخورد با مسیحیان نیز در راستای دعوت به آیین جدید بوده است. برای این منظور، پیامبر نامه‌ای با این مضمون به اسقف نجران نوشت:
به نام خدای ابراهیم و اسحاق و یعقوب. از محمد، پیامبر خدا به اسقف نجران. خدای ابراهیم و اسحاق و یعقوب را ستایش می‌کنم و شماها را از پرستش بندگان، به پرستش خدا دعوت می‌نمایم. شما را دعوت می‌کنم که از ولایت بندگان خدا خارج شوید و در ولایت خدا وارد آیید؛ و اگر دعوت مرا نپذیرید، باید به حکومت اسلامی مالیات بپردازید. در غیر این صورت، به شما اعلان خطر می‌شود.[1]
...............
روابط با دولت‌های همجوار
الف‌ـ دولت‌های منطقه
1ـ دولت یمن
کشور یمن در ناحیه جنوب شرق عربستان و اقیانوس هند در جنوب آن و دریای سرخ در مغرب آن قرار دارد. بارش منظم باران در این منطقه، باعث تمدن و آبادانی آن شده بود. بازرگانان یمن تجارت شرق دور را به عهده داشتند. و اروپای قدیم را به آسیا مرتبط می‌کردند. مسیحیت در این منطقه توسط حبشه ترویج می‌شد؛ اما پادشاهی «ذونواس» در قرن ششم و گرایش وی به یهودیت باعث شد که مسیحیان در تنگنا قرار بگیرند. و عده‌ی زیادی از آنها به دستور ذونواس در خندق‌های آتش کشته شوند.[2]
......................
دیپلماسی با قدرت‌های بزرگ ایران و روم
روابط خارجی پیامبر در اواخر عمر ایشان از سطح قبایل و دولت‌های کوچک منطقه فراتر رفت و تا مرکز قدرت‌های بزرگ آن روز، یعنی ایران و روم گسترش یافت. این دو قدرت، همیشه در سرزمین عربی به جنگ‌های
..............
جغرافیای سیاسی جهان در عصر پیامبر
سال تولد پیامبر را 570 میلادی دانسته‌اند. پس باید سال‌های بعثت، هجرت، و رحلت وی به ترتیب سال‌های 610 ، 622 و 633 میلادی باشد. بررسی روابط دولت پیامبر با سایر قدرت‌های آن زمان، مستلزم شناخت قدرت‌ها و حکومت‌های آن عصر می‌باشد.
دولت‌های بزرگ ایران و روم شرقی
ایران در آن زمان تحت حکومت ساسانیان بود؛ و چون امپراتوری روم شرقی مسیحیت را به عنوان مذهب رسمی
.........
سیاست خارجی پیامبر
با توجه به آنچه در باره‌ی وضعیت دولت پیامبر و خطرهایی که آن را تهدید می‌کرد، گفته شد، سیاست خارجی پیامبر را بررسی می‌کنیم:
اعزام سفیر و فرستادن نامه برای سران کشورها
مأموریت و رسالت الهی پیامبر جهانی بود و به هیچ وجه منحصر در مدینه یا حجاز نبود؛ به این خاطر، ایشان پس از تشکیل دولت خود در مدینه، با دولت های بیگانه روابط برقرار ساخت و با اعزام سفیر و ارسال نامه به سران دیگر کشورها، رسالت خود و اصول سیاست خارجی دولت خویش را اعلام کرد.[3]
..................
تأسیس اداره‌ی رسایل و ترجمه
این اداره از چند نفر از اصحاب تشکیل شده بود که وظیفه‌ی ترجمه نامه‌ها و گفتگوهای رسول اکرم وهیأت‌های خارجی را بر عهده داشت.
بستن پیمان‌های سیاسی
پیامبر اکرم پس از هجرت به مدینه، برخوردهای گوناگونی با یهودیان این شهر داشته که از این میان، جنگ‌های......................
الف ـ پیمان عمومی
یکی از اقدامات رسول خدا در آغاز هجرت، انعقاد قراردادی میان مهاجرین و انصار بود که در آن، از یهود هم فراوان یاد شده است. با وجود اهمیت فراوانی که تاریخ نویسان متاخر برای این پیماننامه قائلاند و آن را از
.................
پیمان با سه گروه معروف یهود
متن این قرارداد را که رسول خدا با سه طایفه‌ی بنینضیر، بنیقریظه و بنی قینقاع امضا کرده، مرحوم طبرسی در «اعلامالوری» از علیبن ابراهیم نقل کرده است. متاسفانه این متن هم مورد بیتوجهی همه‌ی مورخان قرار گرفته و........................
.................
تلاش برای صلح با یهودیان خیبر
یکی از حرکتهای پیامبر در سال ششم قمری که به سریه شهرت یافت، اعزام عبدالله بن رواحه همراه گروهی از مسلمانان به خیبر است. بیشتر مورخان این حرکت را به نام سریه ثبت کرده، میگویند: «پیامبر، عبدالله را برای کشتن اسیر بن رزام به خیبر فرستاد»؛[4] اما دلایل و شواهد حاکی از آن است که این حرکت برای کشتن این چهره یهودی نبوده بلکه پیامبر این گروه را با هدف برقراری صلح با یهود خیبر و گفتگو با بزرگ آنان (اسیر بن رزام) فرستاده است؛[5] ولی به طور اتفاقی
.....................
پذیرش هیأت‌های خارجی
پیامبر در مدینه خانه ای ایجاد کرد تا هیأت‌های سیاسی را که برای دیدار وی و یا تشرف به اسلام و یا هدف دیگری به مدینه وارد می شدند، در آن جا بپذیرد.
............
استراتژی‌های پیامبر
استراتژی دعوت
دعوت، استراتژی مقدم پیامبر بود اما تنها استراتژی ایشان نبود و ادامه‌ی آن، بستگی به امکانات و موقعیت داشت. گاهی این استراتژی، زمان مدیدی طول می‌کشید؛ آن چنان که دعوت پیامبر در مکه سیزده سال ادامه داشت بدون اینکه متوسل به استراتژی دیگری شود؛ و گاهی در یک اعلام سه روزه خلاصه می‌شد و اگر مخاطبین، آن را نمی‌پذیرفتند، پیامبر متوسل به شیوه‌ی دیگری می‌شد.
1ـ تقدم دعوت بر جنگ
هیچ گاه مشاهده نشده که پیامبر پیش از دعوت ابتدایی، دست به شیوه‌ی دیگری برای پیشبرد اهداف خود بزنند...............
................
2ـ قاطعیت
............
3ـ انعطاف
............
4ـ استفاده از نقاط مشترک
.........
5 ـ مذاکره و دیپلماسی
............
مصونیت دیپلمات‌های خارجی
از اصولی که پیامبر به آن توجه می‌فرمود، مصونیت دیپلمات‌ها بود. آن چنان‌که آمده، چون فرستاده‌ی مسیلمه کذاب نزد پیامبر آمد، فرمود: «نظر تو راجع به مسیلمه چیست؟» او پاسخ داد: «همان گونه که در نامه نوشته است» رسول خدا فرمود: «به خدا سوگند اگر چنان نبود که مرسوم نیست فرستادگان را به قتل برسانند، هم اکنون گردنش را می‌زدم.»[6]
............
6ـ استفاده از حمایت‌های قومی
.............
7ـ استفاده از عوامل اقتصادی
................
ب ـ استراتژی جنگ
اولین استراتژی پیامبر دعوت بود؛ اما هر گاه که دعوت مؤثر نمی‌افتاد، به تناسب موقعیت، پیامبر شیوه‌ای دیگر به
..................
دیپلماسی فعال در حین جنگ
پیامبر در جنگ، تنها به مسائل نظامی اکتفا نمی‌نمود؛ در کنار جنگ، دیپلماسی به عنوان یک وسیله در جهت تقویت مواضع و به دست آوردن موفقیت‌های بیشتر مورد استفاده‌ی پیامبر بود. بسیاری از حرکات نظامی رسول اکرم(ص)، همراه با تحریکات سیاسی بود که در این قسمت به آنها اشاره می‌شود:
انعقاد پیمان‌های سیاسی با قدرت‌های بی‌طرف
...............
خنثی کردن نیروهای مخالف
خنثی کردن نیروهای مخالف، یکی از ابعاد سیاست خارجی و دیپلماسی فعال است و یکی از هدف‌های سیاست خارجی، باید بر این محور استوار باشد که مانع اتحاد قدرت‌های دیگر علیه خود گردد. مثلاً با دادن امتیاز با یکی از
...........
ابتکار عمل و قاطعیت
از ویژگی‌های بارز پیامبر، ابتکار عمل ایشان در صحنه‌ی سیاست خارجی بود. سعی پیامبر بر آن بود تا از موضع برتر
...............
استراتژی صلح
از مسائل مشهود در سیاست خارجی پیامبر، صلح می‌باشد. بررسی صلح در کنار جنگ‌های متعددی که پیامبر داشت، دارای اهمیت بسیاری است. آن چنان که گفته شد، پیامبر پس از تشریع جهاد، حمله‌ی اصلی خود را متوجه
.................
ایجاد زمینه برای تحقق استراتژی
.............
دیپلماسی
.............
تهدید به جنگ
...............
منابع و مآخذ: (فارسی)
1ـ ابن رسته. الاعلاق النفیسه. مترجم: قره چانلو، حسین. تهران: امیر کبیر، 1365.
2ـ ابن فراء. رسل الملوک. (سفیران) مترجم: اتابکی، پرویز. چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1363.
......................
.........................
......................
1ـ ابن کثیر. البدایة و النهایة. بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1412ق، ص 53
3ـ جواد علی. المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام. بغداد: نشر جامعه، 1413ق، ص. 92.
1ـ جعفری، یعقوب. مسلمانان در بستر تاریخ ، ج 1، ص 80.
2ـ بن خیاط، خلیفه. تاریخ الخلیفه. بیروت: دارالکتب العلمیه، 1415ق، ص 34؛ یعقوبی، همان، ج 1، ص 395؛ طبرسی، همان، ج 1، ص 210 و محمد بن حبیب، المحبر. بیروت: دارالافاق، بیتا، ص 119.
3ـ نام این یهودی در منابع گاه اسیر و گاه یسیر و نام پدرش زارم، رازم و رزام ضبط شده است. یکی دیگر از فرماندهان یهود که درجنگ خیبر کشته شد، اسیر نام دارد که هیچگاه به نام پدرش اشاره نشده ولی برخی از مورخان درباره‌ی این دو نفر به اشتباه افتادهاند، برای نمونه ر.ک: واقدی، همان؛ طبرسی، همان و....
2ـ همان، ص 212.