دسته بندی | علوم انسانی |
بازدید ها | 0 |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 79 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 47 |
مبانی نظری مفاهیم، اقسام اشتباه و درآمدی بر جایگاه قاعده در جرایم مستوجب حد
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
خلاصه ای از کار:
- اشتباه
1) مفهوم لغوی
واژه اشتباه در کتب لغت به معنای مانند شدن و یا چیزی یا کسی را به جای چیزی یا کسی گرفتن. شک و شبهه و سهو و خطا و ... آمده است.
اشتباه از ریشه شبهه و در لغت به معنای مانند شدن و یا چیزی یا کسی را به جای چیزی یا کسی گرفتن آمده است[1] و آن عبارت است از تصور خلاف انسان از واقع چندانکه امر موهومی را موجود و یا موجودی را موهوم پندارد. معمولاً اشتباه انسان از ناآگاهی و جهل او به امور وقایع مایه میگیرد و خود ممکن است از بیدقتی و بیمبالاتی و نداشتن توجه کامل به امور ناشی شود.
اشتباه در فرهنگ عمید معنا شده است به مانند شدن چیزی به چیز دیگر در نظر انسان، یکی را به جای دیگری گرفتن یا کاری به غلط انجام دادن، پوشیده شدن کار و مانند آن.[2] برخی معتقدند این کلمه در متون فقهی و حقوقی دو کاربرد کاملاً متفاوت دارد یکی در زبان عربی است که معادل شک، بدگمانی و التباس و کاربرد دیگر اشتباه در زبان فارسی در کتب حقوقی و قانون مدنی است که معادل آن در زبان عربی بویژه در کتب حقوقی معاصرین، کلمه «غلط» به کار رفته است، حقوقدانان در تعریف اصطلاحی اشتباه میگویند. «اشتباه تصور نادرستی است که آدمی از چیزی دارد ...» یا گفتهاند «اشتباه عبارت است از تصور خلاف واقع از اشیا» و یا «اشتباه عبارت است از تصور خلاف حقیقت و واقعیت انسان از یک شئ»
……………….
الف- دیدگاه شهید ثانی
«ضابطه الشبهه المسقطه للحد، توهم الفاعل او المفعول، ان ذلک الفعل سائغ له لعموم ادرئو الحدود بالشبهات» ایشان میگویند، ضابطه شبههای که موجب سقوط مجازات میشود این است که مرتکب عمل ممنوع، احتمال حلیت آن عمل را بدهد زیرا قاعدهی درء مفید عموم است و تمام مراحل و مراتب احتمال حلیت و شک در حلیت و ظن به آن را در برمیگیرد در واقع دلیلی را که شهید ثانی برای بیان خود میآورند عموم و اطلاق قاعده درء میباشد و چنانچه سابقاً نیز مذکور افتاد این ضابطه آنچنان وسیع است که تمامی مصادیق یعنی یقین به جایز بودن عمل، شک به جایز بودن عمل و حتی احتمال جایز بودن عمل را در برمیگیرد.
ب- دیدگاه آیت الله خویی
صاحب میانی تکلمه المنهاج میگویند «و المراد بالشبهه الموجبه لسقوط الحد، هو الجهل عن قصور و تقصیر فی
………..
ج- دیدگاه صاحب ریاض
صاحب ریاض در بیان مفهوم شبهه معنایی را برای شبهه مطرح میسازد و برای آن ادعای اجماع میکند. ایشان میگوید: «و ضابطها ما اوجب ظن الاباحه بلاخلاف اجده و لعله المفهوم منه عرفاً و لغه»[3]
…………..
د- دیدگاه شهید اول
شهید اول در این باره میگوید: «الشبهه اماره تفید ظناً یترتب علیه الاقدام علی ما یخاف فی نفس الامر» یعنی شبهه امارهای است که برای مرتکب موجب ظن بر حلیت عمل شده و بر اساس آن اقدام به ارتکاب عملی نماید که در واقع حرام است.
ح- دیدگاه صاحب تحریر الوسیله
حضرت امام خمینی اظهار میدارند: «تحقق عنوان شبهه با وجود گمان غیر معتبر مشکل به نظر میرسد تا چه
………..
چ- دیدگاه اهل سنت
برخی از فقهای اهل سنت معتقدند شبهه مسقط حد آن است که شباهتی با حقیقت و واقعیت دارد اما خود عین
………….
- مسئولیت کیفری
1 ) مفهوم
مسئولیت در لغت به معنی موظف بودن به انجام دادن امری است و مسئول کسی است که تعهدی در قبال دیگری به عهده دارد که اگر از ادای آن سرباز بزند از او بازخواست میشود. مسئولیت همواره با التزام همراه
………
1) ارکان مسئولیت کیفری
اساساً مسئولیت کیفری امری جدا از عناصر عمومی جرم (عنصر قانونی، مادی، معنوی) است.[4] در شریعت
…………….
- وقوع عمل مجرمانه در عالم خارج
منظور از عنوان مارالذکر در واقع تحقق عناصر مادی جرم است که از آن تعبیر به ظهور خارجی فکر مجرمانه فرد میکنند.[5] چرا که اندیشه مجرمانه صرف برای ارتکاب جرم و در نتیجه مسئولیت کیفری کافی نیست به تعبیر برخی از حقوقدانان چنانچه مجرد قصد ارتکاب جرم، جرم باشد افراد ترجیح خواهند داد که جرم را تا مرحله نهایی انجام دهند و این برخلاف مقتضای سیاست جنایی جرم شناختی است.[6] بر همین اساس
……….
دارای اهلیت جزایی بودن مرتکب جرم
برای تحقق مسئولیت کیفری بعد از اینکه تحقق جرم محرز گردید و فکر مجرمانه در عالم خارج ظهور و بروز یافت میبایستی عامل ارتکاب جرم دارای اهلیت جزایی باشد. در خصوص مفهوم اهلیت جزایی باید بین مفهوم انتزاعی و مفهوم واقعی آن قائل به تمایز گردید و خاطر نشان ساخت که منظور از اهلیت جزایی که سازنده
………………
ادراک و تاثیر قاعده درء بر آن
در حقوق جزا ادراک یا تمییز نوعی توانایی ذهنی است که بواسطه آن فهم معانی برای شخص میسر میشود و برای فرد مدرک در مفهوم فوق سه کارایی برشمردهاند. اول: اینکه فردی که از نیرو و قوهی تمییز برخوردار باشد میتواند ماهیت افعال ارتکابی را درک کند. دوم: شخص میبایستی بر آثار و تبعات طبیعی فعل یا ترک فعل ارتکابی واقف باشد. سوم: آگاه باشید که اقدام او از دید جامعه قبیح و مطرود است.
…………
- اختیار و تاثیر قاعده درء بر آن
دومین رکن تحقق اهلیت جزایی دارا بودن اختیار است. در کلیه کاربردهای لغوی، آنچه از اختیار مستفاد میشود مفهوم اقتدار، تسلط بر عمل و آزادی تصمیم صریحاً با تلویحاً است. به عبارت دیگر اختیار عبارت از حرکاتی است که انسان با تمام ابعاد شخصیت خود بدون اینکه او را مجبور کنیم به انجام میرساند.[7] البته بین
………….
- وجود قابلیت انتساب بین مرتکب و جرم
برای احراز مسئولیت کیفری اگرچه وقوع جرم و همچنین وجود اهلیت جزایی شرط لازم بوده، اما کافی نیست. بلکه علاوه بر آن دو، قابلیت انتساب نیز باید موجود باشد یعنی شخص ضمن برخورداری از اهلیت جزایی (بلوغ و عقل) در حین ارتکاب عمل مجرمانه با آزادی اراده خواهان انجام آن باشد چه آنکه ممکن است حین ارتکاب به
………….
- اسناد یا انتساب مادی
اسناد مادی امری است موضوعی و عینی و ارتباطی با وضعیت روانی ندارد لذا چه اراده فاعل به حصول نتیجه مجرمانه تعلق گیرد و چه خواستار آن نباشد و خواه وقوع نتیجه مجرمانه را پیش بینی کند و خواه قادر به پیش
…………..
- اسناد یا انتساب معنوی
برای اینکه تبعات جزایی عمل مجرمانه بر فاعل تحمیل گردد علاوه بر اسناد مادی، باید رابطه خاص ذهنی بین فاعل و عمل مجرمانه برقرار شود و بر این رابطه ذهنی نیروی عقلی و روانی سالمی حکومت نماید. این رابطه ذهنی که اسناد معنوی نامیده میشود دارای دو عنصر اراده مجرمانه و اهلیت جزایی است.
……………
مقایسه اشتباه با مفاهیم مشابه
1) مقایسه اشتباه با جهل
بعضاً مشاهده میگردد که واژه جهل، اشتباه و خطا به یک معنا و مترادف هم گرفته شده و یا بکار رفتن یک لفظ، معنای لفظ دیگر اراده میگردد به همین علت از نظر لغت و اصطلاح باید تفاوتهای بین آن ذکر شده تا از
………………
- مقایسه اشتباه با خطا
این واژه معمولا در فقه و حقوق جزا کاربرد دارد و در برابر عمد به کار می رود در توصیف آن گفته اند: خطا عبارت است از وصف عملی که فاعل آن دارای قوه تمییز نبوده و به علت غلط یا اشتباه یا بی مبالاتی و عدم احتیاط، عملی را که مخالف موازین اخلاقی یا قانونی است، مرتکب شده است.[8] بنابراین یکی از علل خطا، جهل
………….
-مقایسه اشتباه با نسیان
نسیان در لغت به معنای فراموشی و فراموش کردن است. در لسان العرب نسیان به ضد ذکر و حفظ معنا شده است. بنابراین نسیان به معنای فراموش کردن یک امر تکلیفی است که میبایست انجام گیرد. همچنین در
……….
- اقسام اشتباه و تاثیرگذاری آنها بر مسئولیت کیفری
در این مبحث که شامل سه گفتار میباشد در گفتار اول و دوم به ترتیب مفهوم اشتباه حکمی و موضوعی و اقسام هرکدام از آنها تشریح و مورد بررسی قرار میگیرد.
…………..
- اشتباه حکمی
1) مفهوم
اگر تصور خلاف مرتکب عمل مجرمانه که جرم بر اساس آن واقع شده، نسبت به حکم یا قانون باشد آنرا اشتباه حکمی مینامند. بدین معنا که گاهی مواقع فرد به دلیل جهل، عدم آگاهی و شناخت از قانون و یا تفسیر و تاویل غلط از قانون مرتکب عملی میشود که آن عمل برابر مقررات جزایی جرم است. در اشتباه حکمی انسان یا
……………
2) اقسام اشتباه حکمی
- اشتباه حکمی ناشی از تفسیر نادرست قانون
در این فرض اشتباه در اثر جهل به قانون نیست بلکه ناشی از تفسیر و عدم درک و دریافت مفهوم صحیح قانون میباشد یعنی فرد مشتبه به قانون دسترسی داشته و قانون را فرا گرفته و آموخته ولی در تجزیه و تحلیل و درک صحیح متن قانون دچار مشکل و اشتباه شده است و برداشت خلاف واقع از متن قانون داشته.
…………..
- اشتباه حکمی ناشی از جهل به قانون
در این فرض علت اشتباه مرتکب جرم جهل به قانون میباشد. بدین نحو که ادعا مینماید نمیدانسته عمل انجام شده از سوی وی قبلاً مورد نهی قانونگذار قرارگرفته است و ارتکاب جرم در اثر ناآگاهی و جهل او به امر یا نهی قانونگذار بوده بهگونهای که در صورت وقوف به حکم واقعی از ارتکاب آن پرهیز میکرد. در برخورد با این قضیه نظرات متفاوتی از سوی حقوقدانان و فقها ابراز شده است که عقیده و نظر هرکدام مختصراً تشریح میشود:
…………….
- اشتباه موضوعی
1) مفهوم
اشتباه موضوعی موقعی است که انسان نسبت به حکم و قانون آگاهی دارد ولی در تشخیص نوع عمل و یا کیفیات و نتایج آن در اشتباه است مثلاً میداند که شرب مسکر جرم است ولی در تشخیص متعلق حکم (مسکر) دچار اشتباه شده و مایعی را به تصور اینکه آب است مینوشد ولی بعداً کاشف به عمل میآید که مایع نوشیدنی مسکر بوده است.
…………….
-اشتباه موضوعی در جرایم عمدی
جرایم عمدی چنانکه میدانیم به آن دسته از جرایم گفته میشود که عنصر روانی آنها شامل قصد باشد یعنی قصد ارتکاب جرم و اخذ نتیجه آن در حالی که فاعل به نامشروع بودن عمل خود واقف باشد. بنابراین در جرایم
………
اشتباه در عناصر اساسی جرم
اگر اشتباه به یکی از عناصر اصلی جرم (عنصر تشکیل دهنده یا کیفیت مشدد) تعلق گیرد بدون هیچ تردید موجب زوال قصد خواهد شد. در این صورت ممکن است بر حسب مورد فعل مرتکب به علت فقدان قصد منجر به……………
اشتباه در عناصر فرعی جرم
اگر اشتباه به یکی از عناصر فرعی جرم تعلق گیرد تاثیر آن در مجرمیت فاعل نسبت به موارد پیشین کمتر محسوس است. از جمله اشتباه در میزان سن مجنی علیه که در مواردی ممکن است در مجازات یا عدم مجازات………..
اشتباه در نتیجه مجرمانه
هنگامی که جرم از سوی مرتکب به صورت عامدانه و عالمانه واقع میشود، از آنجا که عناصر تشکیل دهنده جرم (مادی، معنوی، قانونی) محقق است، مرتکب مسئولیت کیفری دارد. هرچند از تمامی نتایج حاصل از جرم بیاطلاع باشد و تمام عواقب آن را پیش بینی نکند. به عبارت دیگر ناآگاهی و بیاطلاعی از بعضی نتایج حاصل از………
اشتباه موضوعی در جرایم غیر عمدی
شبهه موضوعی بر جرایم مبتنی بر بیاحتیاطی، بیمبالاتی و جرایمی که قانونگذار رعایت نظامات دولتی را واجب دانسته بیتاثیر است در واقع توقع قانونگذار از انسانها به رعایت احتیاط و نظامات دولتی آن چنان ناچیز است که این حداقل تلاش را نمیتوان با حدوث شبهه منتفی دانست. همانطور که میدانیم عنصر روانی در………….
منابع و ماخذ
قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشهای، قم، الهادی، 1380.
الف) کتابها
1) کتب فارسی
…………….
……………
[1]- دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، جلد اول ، انتشارات امیرکبیر، چاپ ششم ، 1370،ص 75.
[2]- عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1363،ص 64.
[3]- طباطبایی، سیدعلی بن محمدبن ابی معاذ، ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، ج15، قم، نشر موسسه آل البیت علیهم السلام، چ اول، 1418 ه ق، ص 434.
[4]- زراعت، دکتر عباس، حقوق جزای عمومی، ج اول، تهران، انتشارات ققنوس، چ اول، 1385، ص 221.
[5]- رحیمینژاد، اسماعیل، آشنایی با حقوق جزا و جرم شناسی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چ دوم، 1380، ص 38.
[6]- علیآبادی، عبدالحسین، حقوق جنایی، ج اول، تهران، انتشارات فردوسی، 1367، ص 56.
[7]- ولیدی، دکترمحمدصالح، حقوق جزا (مسئولیت کیفری)، تهران، انتشارات امیرکبیر، چ سوم، 1382، ص 53.
[8]- جعفری لنگرودی،دکتر محمدجعفر، همان، ص 263، ش 2084.
دسته بندی | علوم انسانی |
بازدید ها | 0 |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 58 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 30 |
مبانی نظری جایگاه قاعده درء در مسئولیت ناشی از جرایم حدی
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
خلاصه ای از کار:
- جایگاه قاعده درء در مسئولیت ناشی از جرایم حدی
در این مبحث که آخرین مبحث از فصل اول میباشد ، طی سه گفتار در خصوص مفهوم و مبانی قاعده فقهی درء و همچنین در مورد دلالت و جایگاه قاعده در قانون جزایی ایران مطالبی عنوان می شود.
یکی از قواعد مهم حقوق جزای اسلامی که علی رغم اهمیت فراوان آن، کمتر دربارهاش پژوهشهای مفید انجام شده، قاعده درء است. در حقوق کیفری موضوعه نیز از تفسیر شک به نفع متهم که از جهات گوناگون به قاعده
……….
- مبنا و مفهوم قاعده درء
1) مفهوم قاعده درء
کلمه «تدرا» یا «ادرئوا» از ریشه «درء» اخذ و در قرآن مجید نیز بکار رفته است چنانچه در سوره رعد آیه 22 آمده: «و یدرءون بالسنه السیئه» [1] ودر جای دیگر قید شده «قل فادروواء و عن أنفسکم الموت».[2]
……………
2) مبانی قاعده درء
در باب مدرک و ادله حجیت قاعده درء فقهاء و اندیشمندان اسلامی به اقوال و منابع متعددی چون روایات، ادله عقلی، اجماع، مبتنی بودن حدود بر تخفیف، شهرت روایی قاعده و تسالم اصحاب بر حجیت آن؛ استناد کردهاند که به بیان و تحلیل آنها خواهیم پرداخت.
1-2) منابع روایی
مهمترین دلایل اعتبار یا مشروعیت قاعده درء روایات متعددی است که با اسناد و عبارات گوناگون از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که میتوان به دو قسم عمده تقسیم نمود. برخی از این روایات که در بردارنده عین مفاد و
…………..
2- 2) تسالم اصحاب بر حجیت قاعده
غایت از تسالم در اینجا همان «شهرت عملی» یا «شهرت استناد» است درباب شهرت عملی گفته شده است که وقتی روایتی که از حیث سند متقن نباشد اما مورد عمل و استناد بزرگان و متقدمان بوده و بر طبق یک روایت
…………..
3-2) دلیل عقلی
اساساً در امور قضایی تا وقتی قاضی واقعه خارجی را که به آن وقایع مادی دعوا میگویند احراز نکند مجوزی برای صدور حکم نخواهد داشت و در واقع این یک حکم عقلی است که تا زمانی که موضوع احراز نگردد حکم بر آن موضوع حمل نخواهد شد، زیرا نسبت موضوع و حکم مانند علت و معلول است لذا «چنانچه موضوع محرز
……….
4- 2) اجماع
یکی دیگر از ادلهای که برای اثبات حجیت قاعده درء بدان توسل می شود پیش کشیدن بحث اجماع است. اجماع شباهت زیادی به اصطلاح «عقاید علمای حقوق» دارد ولی ارزش بیشتری برای آن قائل شده اند زیرا اجماع در حقوق اسلامی موجدحق و تکلیف بوده لکن برای عقاید علمای حقوق یا به تعبیری دکترین حقوق صرافا جنبه ارشادی قائل گردیده اند.[3]
………
5-2) بناء حدود بر تخفیف و مسامحه
از جمله مواردی که میتواند برای تایید مفاد قاعده درء و اثبات صحت وجود چنین قاعدهای در نظام جزایی اسلام مستند تلقی گردد، مبتنی بودن بنای شرع مقدس در اجرای حدود بر تخفیف و مسامحه است در حدود بنا بر احتیاط تا جایی که امکان دارد حد نباید جاری شود همانگونه که در بسیاری از احادیث آمده است، پیامبر
……….
- دلالت قاعده درء
در میان دیدگاههای مختلفی که در مورد ضابطه تحقق شبهه قاعده درء وجود دارد ملاک ارجح، قطع و یقین مرتکب به جواز عمل ارتکابی است، رسیدن به چنین نتیجهای اذهان را به بررسی و تحلیل اینکه شبهه موردنظر شارع برای چه کسی ایجاد میشود، قاضی متهم یا هر دو؟ سوق میدهد یا اساسا آیا به صرف ادعای شبهه میتوان متهم را مشمول مفاد قاعده درء دانست یا اینکه دادرس نیز باید در وجود شبهه به اقناع وجدانی برسد؟ برای رسیدن به پاسخ سوالات مارالذکر چهار احتمال بیان گردیده که عبارتند از:
……….
1) شبهه نزد متهم
این اندیشه معتقد است که مقصود از قاعده عبارت از این میباشد که به خاطر شبهاتی که نزد مرتکبان حدوث پیدا میکند بایستی کیفر را از آنان مرتفع ساخت چرا که عمل مرتکب ملاک مجازات یا عدم مجازات است لذا همان عمل است که باید واجد شبهه یا فاقد شبهه باشد[4]و کسانی همچون مرحوم اسماعیل صدر معتقدند که به دلالت کلام شارع: «ادرئوا الحدود بالشبهات» سبب حد ثابت است و شبهه رافع آن میگردد در حالیکه شبهه
…………
2) شبهه نزد دادرس
این عقیده صاحب حقیقی شبهه را قضات میداند چرا که مدعی است قاعده درء به صورت فعل امر «ادرئوا» بیان گردید و مخاطب چنین اوامری همچون «حدود را بواسطهی شبهات دفع کنید» قضات میتوانند باشند و هم آنها هستند که صدور حکم و اجرای کیفر را در اختیار دارند. و همانا مفهوم قاعده این است که «ای قضات با
……..
3) شبهه نزد قاضی یا متهم
شبهه حسب اوضاع و احوال میتواند گاهی نزد دادرس دادگاه باشد و یا نزد متهم و این امر علاوه بر اینکه از لفظ «الشبهات» که به نحو عام بکار گرفته شده قابل استنتاج است، با توجه به این که قانونگذار در این مقام حکم را
……….
4) شبهه نزد قاضی و متهم
این دیدگاه با نگرش به دو جنبه اثباتی و ثبوتی درصدد احراز صاحب شبهه بر آمده است و دیدگاهی جامعتر نسبت به موضوع دارد، و معتقد است هم دادرس و هم متهم شامل شبهه موجود در ساختار قاعده درء میباشند منتهی شخص متهم از بعد ثبوتی و دادرس نیز از جنبه اثباتی یعنی این دیدگاه نیز به ملازمه شبهه عارض بر
………….
5) نقد و بررسی دیدگاههای تعیین صاحب شبهه
غورسی در جوانب دیدگاهی که صاحب شبهه را قاضی و دیدگاهی که هویت صاحب شبهه را دادرس یا متهم (هردو) میداند به نظر میرسد قاعده درء را از مصادیق اصل برائت تلقی کردهاند و در واقع برای قاعده درء وجود و مجرایی مستقل از مجرای اصل برائت متصور نیستند و میان شبهه اصولی عملی و شبهه قاعده درء خلط
………..
- جایگاه قاعده درء ، در قانون جزایی ایران
قاعده درء خود به صورت یک ماده در قوانین جلوه نکرده است، اما مبنای برخی از مواد، هم در زمینه شبهه متهم و هم در زمینه شبهه قاضی، است.
در زمینه شبهه متهم، تبصره 1 ماده 82* قانون حدود و قصاص مصوب 1361، جهل تقصیری بسیط را عذر محسوب نمیکرد، اما این تبصره در قانون مجازات اسلامی 1370 حذف گردید. اکنون میتوان گفت که این جهل عذر محسوب میشود، به ویژه اینکه قانونگذار در موارد متعددی ثبوت حد زنا و شرب مسکر و سرقت را منوط به علم مرتکب به حکم و موضوع دانسته است. مواد 63، 64، 65، 166و198 از آن جملهاند.
………..
منابع و ماخذ
قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشهای، قم، الهادی، 1380.
الف) کتابها
1) کتب فارسی
……………….
……….
- یعنی؛ بد را با خوب دفع می کنند.[1]
- سورهی آل عمران، آیه168 «بگو پس اگر میتوانید مرگ را از خودتان دفع کنید».[2]
[3]- محمدی،دکتر ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چ 11، 1378، ص181.
[4]- صفری، محسن، تقریرات قواعد فقه (2)، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، نیمسال اول 83-84.
دسته بندی | علوم انسانی |
بازدید ها | 0 |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 67 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 42 |
مبانی نظری جایگاه اشتباه در متون قانونی جرایم مستوجب حد
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
جایگاه اشتباه در متون قانونی جرایم مستوجب حد
در این مبحث در خصوص جایگاه اشتباه در متون قانونی جزایی ایران شامل قانون حدود و قصاص ، قانون مجازات اسلامی سابق و قانون جدید مجازات اسلامی مصوب اردیبهشت ماه سال 1392 مطالبی در سه گفتار بیان می گردد
جایگاه اشتباه در قانون حدود و قصاص
در این قانون که مشتمل بر 195ماده و9 تبصره میباشد که در سال 1361به تصویب کمیسیون امور قضایی مجلس شورای اسلامی رسیده و بعد از تایید شورای محترم نگهبان برای مدت پنج سال از تاریخ تصویب به صورت آزمایشی قابل اجرا بوده از م 81 الی 218 به جرایم حدی به شرح ذیل پرداخت:
.................
1) جرایم حدی دارای صراحت قانونی
در قانون مذکور در جرایم زنا، حد مسکر و حد سرقت صراحتا یا تلویحا به موضوع اشتباه اشاره شده که ذیلا توضیح داده می شود:
1-1) حد زنا:
قانونگذار در م86 قانون حدود و قصاص اوصافی را برای زانی ذکر میکند که در صورت احراز این اوصاف وی را مستوجب حد میکند که عبارتند از بلوغ،عقل، اختیار و آگاهی در ادامه در تبصره 2 این ماده آمده است: هرگاه زنی حرام بودن جماع با مردی را بداند و آن مرد آگاه نباشد و خیال کند که دخول به این زن برای او جایز است
............
2) جرایم حدی فاقد صراحت قانونی
همانطور که در ابتدای این گفتار اشاره شد جرایم حدی مورد بحث این قانون عبارتنداز: زنا،شرب مسکر،لواط، ساحقه، قواری، قذف، محاربه و افساد فی الارض و سرقت که از بین این جرایم تنها در جرم زنا، شرب مسکر و
..............
- جایگاه اشتباه در قانون مجازات اسلامی سابق
انواع جرایم مستوجب حد در قانون مجازات اسلامی عبارت است:زنا، لواط، قوادی، مساحقه، قذف، مسکر، محاربه و افساد فی الارض و سرقت.
قانونگذار در جرایم زنا، شرب خمر و سرقت فاقد هر گونه ویژگی خاص برای وجه تمایز با دیگر جرایم مستوجب حد میباشند، به نظر میرسد عمده دلیل ذکر این سه نوع جرم و تاثیر جهل برآن،صرفا ذکر آنها در منابع معتبر فقها و اسلامی میباشد.
..........
1) جرایم حدی دارای صراحت قانونی
1-1) جرم زنا:
با توجه به تعریف جرم زنا که در م63 قانون مجازات اسلامی آمده است« زنا عبارت است از جماع مرد با زنی که بر او ذاتا حرام است گر چه در دبر باشد، در غیر موارد و طی به شبهه» علم به حرمت زنا و ممنوع بودن آن،از شرایط تحقق موضوع زنا لحاظ گردیده است.بدیهی است تا زمانی که موضوع زنا محرز و محقق نشده باشد حکم (حدزنا) وجود پیدا نمیکند تا بر مرتکب و زانی جاهل تحمیل گردد.
..................
2) جرایم حدی فاقد صراحت قانونی
قانونگذار در باب دوم (جرم لواط)، باب سوم (مساحقه)، باب چهارم (قوادی)، باب پنجم (قذف) و باب هفتم (محاربه و افساد فی الارض) متعرض جهل حکمی و موضوعی نشده است و شایسته بود که در اینگونه جرایم نیز حکم قضیه از طرف قانونگذار مشخص و معین میشد.
..........
- جایگاه اشتباه در قانون مجازات اسلامی جدید
همانطور که در گفتار قبل بررسی شد ملاحظه می گردد که هم در قانون حدود و قصاص مصوب سال 61 و هم در قانون مجازات اسلامی سابق فقط در سه جرم زنا، شرب خمر و سرقت صریحا به مساله اشتباه و جهل اشاره گردید و متعرض دیگر جرایم مستوجب حد نشدند.و بیان شد عمده دلیل ذکر سه نوع جرم فوق الذکر و تاثیر جهل برآنها به نظر میرسد این باشد که در فقه و منابع اسلامی نیز به همین موارد اشاره شد و قانونگذار نیز به ذکر همین سه جرم بسنده نموده در حالی که ضرورت داشت قانونگذار قلمرو تاثیر جهل بر مسئولیت کیفری در سایر جرایم را نیز مشخص میکرد.
...........
1) جرایم حدی دارای صراحت قانونی
1-1) زنا
قانونگذار در ماده 221 به تعریف جرم زنا میپردازد میگوید:
.......................
2) جرایم حدی فاقد صراحت قانونی
همانطور که در قسمت قبل ملاحظه گردید قانونگذار تنها در جرم زنا و به صورت تلویحی به موضوع اشتباه و جهل اشاره نموده و حکم صریحی را بیان نمیکند. همچنین با بررسی در سایر جرایم موجب حد و مواد قانونی مربوط به آنها ملاحظه میشود قانونگذار برخلاف قوانین حدود و قصاص و قانون مجازات اسلامی سابق که تنها
...............
- ادله تاثیر یا عدم تاثیر اشتباه در مسئولیت کیفری
در این مبحث و با عنوان ادله تاثیر یا عدم تاثیر اشتباه در مسئولیت کیفری در دو گفتار ابتدا ادله رفع مسئولیت
.........
- ادله رفع مسئولیت کیفری
ادله رفع مسئولیت کیفری ناشی از تاثیر یا عدم تاثیر اشتباه در مسئولیت کیفری به دو بخش حقوقی و فقهی
..............
1) ادله حقوقی
1- 1) فقدان عنصر علم
هنگامیکه امکان تحصیل علم برای افراد وجود داشته باشد یا اینکه افراد عاجز از کسب اطلاع از قوانین و مقررات جاری باشند. عدالت اقتضا مینماید که در چنین شرایطی که فراگیری علم فراهم نبوده مجازات بر افراد مرتکب جاهل اعمال نگردد.[1]
..............
2-1) فقدان رکن روانی
برای تحقق هر جرمی وجود سه عنصر مادی، قانونی، معنوی ضروری است. کسی که جاهل به قوانین و مقررات است جهل او اثر مستقیم روی عنصر معنوی او گذاشته، او را فاقد قصد مجرمانه و سوء نیت مینماید. نظر به
.................
3-1) مغایرت مجازات مرتکب با اهداف مجازات
مجازاتها و اهداف آن در اسلام مشخص و معین میباشد وتمام قوانین از جمله قوانین کیفری رحمت برای بشریت است «و ما ارسلناک الارحمته للعالمین (نساء آیه 7)» و برای مصلحتهای پنجگانه نفس، دین، عقل،
...........
2) ادله فقهی
در حقوق اسلامی ادله و مستندات فقهی که دلالت بر تاثیر جهل بر رفع مسئولیت کیفری یا معافیت از مجازات یا تخفیف در آن دارد، عبارت است از ادله نقلی که شامل آیات و روایات و قواعد فقهی و ادله عقلی شامل اصل برائت و اصل احتیاط میباشد که در ذیل هریک را مورد بررسی قرار میدهیم.
...........
1-2) ادله نقلی
1-1- 2) آیات
از جمله آیاتی که دلالت بر برائت دارد آیه 15سوره مبارکه اسراء است که میفرماید «و ما کنا معذبین حتی نبعث رسولا» ترجمه: ما تا رسول نفرستیم و بر خلق اتمام حجت نکنیم هرگز کسی را عذاب نخواهیم کرد. از
............
2-1-2) روایات
روایات بسیاری در مورد جاهل به حکم و یا جاهل به موضوع وارد شده است. مدلول و مفاد این روایات موید مفاد قاعده درء است که در اینجا به پارهای از این روایات اشاره میشود:
1) روایت صحیحهای است که محمدبن مسلم از امام محمد باقر (ع) نقل میکند که حضرت فرمودند در خصوص مردی که او را به اسلام دعوت کردیم و او اسلام آورد و به آن اقرار نمود و بعد از آن رفت، شراب نوشید
...............
2-2) ادله عقلی
1-2-2) اصل برائت
«برائت»در لغت به معنای پاکی، پاک شدن از عیب، دوری، رهایی و خلاص شدن آمدهاست. «اصل برائت»، از اصطلاحات علم اصول، با مفاد حکم ظاهری و از اصول عملیه چهارگانه است که از مجموع آنها به «دلیل فقاهتی» یا اصل عملی یاد میشود. نقش اساسی این اصل، تعیین وظیفه عملی برای مکلف در صورت شک در حکم واقعی است؛ یعنی هرگاه مکلف در حرمت یا وجوب شی یا فعلی، به جهت نبودن دلیل یا اجمال آن یا
.................
2-2-2) اصل احتیاط
اصل احتیاط: قاعده عمل به فارغ کننده ذمّه مکلّف از تکلیف هنگام جهل به حکم واقعی.
اصل احتیاط از اصول عملی (اصل عملی) و عبارت است از عمل به چیزی که در پرتو آن، ذمّه مکلّف از تکلیفِ متوجه وی فارغ و رها میشود.
.................
- ادله عدم رفع مسئولیت کیفری
این ادله را که در واقع تخصیص زننده عمومیت قاعده «ادرئو الحدود بالشبهات» است میتوان در ذیل سه قاعده بیان کرد:
1) قاعده اشتراک احکام میان عالم و جاهل
در کتابهای اصولی در بحث از حجیت قاعده مورد بحث اذعان کردهاند؛ که احکام قوانین و اوامر و نواهی میان
.....................
2) قاعده وجوب تعلم احکام
این قاعده نیز دلیلی دیگر در نظام حقوقی اسلام است که دلالت بر عدم تاثیر شبهه بر ادعای جهل بر احکام است. اساسا ایمان به اسلام متفرع بر اعتقاد و عمل به آن است اعتقاد از مقوله علم و عمل نیز متفرع بر علم بر احکام است از آنجا که همه افراد علم اجمالی به وجود احکام دارند لذا ضرورت دارد در راستای علم به آنها
..................
3) فرض عالم بودن به احکام
این قاعده را میتوان از دقت در برخی احادیث و روایات که توسط ائمه (ع) ابراز گردیده است بدست آورد چنانچه یزید کناسی از امام صادق (ع) نقل میکند که از ایشان پرسیدم: « حکم زنی که در حال عده ازدواج
............
منابع و ماخذ
قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشهای، قم، الهادی، 1380.
الف) کتابها
1) کتب فارسی
[1]- قدسی، سیدابراهیم، تاثیر جهل به قانون و مسئولیت کیفری، بابلسر، انتشارات دانشگاه مازندران، 1381،ص119.
دسته بندی | علوم انسانی |
بازدید ها | 0 |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 71 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 39 |
مبانی نظری سازمان همکاری شانگهای
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری
خلاصه ای از کار:
دلایل و ضرورتهای شکل گیری سازمان همکاری شانگهای
اجتماع و همکاری چند کشور در قالب یک تشکل منطقهای مستلزم داشتن زمینه ها و محورهای مشترک برای تعامل و همکاری سازنده است. طبیعتا سازمان شانگهای نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست و پر واضح است که کشورهای عضو این اتحادیه بنا بر نیازها، هدفها و دغدغه های مشترکی که دارند، گرد هم جمع شده و فعالیتهایی را در پیش گرفته اند.(یزدان پناه،1389، ص125)
........................
روند شکل گیری سازمان همکاری شانگهای
کشورهای منطقه آسیای مرکزی ، از زمان استقلال تا تشکیل سازمان همکاری شانگهای دوره های متفاوتی از شرایط امنیتی را پشت سر گذاشتند. (سازمان همکاری شانگهای، 1388، ص2)
.................
اهداف و حوزههای فعالیت و همکاری سازمان شانگهای
بنیان گذاران سازمان شانگهای معتقدند که ایجاد و توسعه سازمان همکاری شانگهای به منظور تأمین نیازهای مردم منطقه و تمایل همیشگی آنها به حفظ امنیت، صلح، ثبات و بهبود شرایط می باشد.
اهداف اصلی این سازمان بر اساس اسناد امضا شده و بیانیه تأسیسی سازمان عبارتند از:
.....................
جغرافیای سازمان شانگهای
تأثیر جغرافیا بر موقعیت سازی و ترسیم روابط منطقه ای بسیار حائز اهمیت است. یکی از کاربردی ترین دلایل اهمیت شانگهای ویژگیهای جغرافیایی آن است. در حال حاضر، حوزهی جغرافیایی شانگهای یکی از امن ترین حوزههای جغرافیایی است.(یزدان پناه، 1389،ص 128)
.................
ویژگی ها و اهداف کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای
کشورهای تشکیل دهندهی سازمان همکاری شانگهای در بر گیرندهی حوزهی بزرگی از جغرافیای قارهی آسیا و اوراسیا هستند. محور اصلی تشکیل دهندهی آن نیز دو کشور بزرگ روسیه و چین هستند که خود جزء دو قدرت برتر جهانی به حساب می آیند. وسعت زیاد جغرافیایی، حضور در شورای امنیت سازمان ملل متحد، قدرت اتمی، صنعت برجستهی فضایی، عضویت در باشگاه صنعتی جهان، اقتصاد روبه رشد و جهان شمول و جمعیت زیاد از جمله ویژگیهای این دو کشور بزرگی است که در کنار ارزش های فراوان ژئوپولیتیکی دیگر کشورهای عضو(دائم و ناظر) هویت متفاوتی به سازمان شانگهای داده است.(یزدان پناه،1389 ،ص 5)
....................
در این بخش به پیشینه، ویژگیها و اهداف کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای می پردازیم :
1- چین
جمهوری خلق چین، معروف به چین، پرجمعیتترین کشور دنیا با بیش از ۱.۳ میلیارد نفر سکنه است. این کشور، توسط حزب کمونیست چین در قالب نظام تک حزبی اداره میشود. این حزب بر ۲۲ استان، ۵
................
2- روسیه
روسیه پهناورترین کشور جهان است که در شمال اوراسیا قرار دارد. این کشور در آسیای شمالی و اروپای خاوری واقع است و با اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد شمالی؛ و نیز با دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی دارد و با کشورهای پیرامون دریای برینگ، دریای ژاپن، دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک ارتباط دریایی دارد.
.............
اهداف روسیه در سازمان شانگهای:
- تلاش برای کاهش مؤثر نفوذ غرب بویژه امریکا و ناتو در آسیای مرکزی که یک تهدید استراتژیک برای روسیه محسوب می شود.
..................
3- قزاقستان
قزاقستان کشوری است در آسیای میانه که از شمال با روسیه، از شرق با چین، در جنوب شرقی با قرقیزستان، در جنوب با ازبکستان و در جنوب غربی با ترکمنستان همسایه است. سواحل شمال شرقی دریای خزر در خاک این کشور قرار دارد و قزاقستان بزرگترین کشور محصور در خشکی در دنیا است.
..............
4-قرقیزستان
جمهوری قرقیزستان با ۱۹۸۵۰۰ کیلومتر مربع مساحت در قسمت شمال شرقی آسیای مرکزی واقع شدهاست. این کشور در شرق و جنوب شرقی با چین، در شمال با قزاقستان و در جنوب با تاجیکستان و از غرب با جمهوری ازبکستان همسایه و هم مرز است. جمعیت این کشور ۵ میلیون و پایتخت آن شهر بیشکک است که جمعیت پایتخت ۲/۱ میلیون نفر میباشد. به لحاظ موقعیت آب و هوایی، این کشور دارای آب و هوای معتدل کوهستانی، بهار و تابستان معتدل و زمستانی سرد است.
................
5- تاجیکستان
تاجیکستان یا جمهوری تاجیکستان کشوری در آسیای مرکزی است. این کشور از جنوب با افغانستان ، از باختر (غرب) با ازبکستان ، از شمال با قرقیزستان ، و از خاور (شرق) با چین همسایه است. تاجیکستان یک کشور محاط در خشکی است که در گذشته راه ابریشم از آن گذر میکرده است . پهناوری تاجیکستان ۱۴۳٬۱۰۰ کیلومتر مربع است. تاجیکستان کشوری کوهستانی و پربارش است و منابع آّب فراوانی دارد.
...............
6- ازبکستان
ازبکستان کشوری است در آسیای مرکزی ، دارای مرز مشترک با کشورهای افغانستان ، تاجیکستان ، ترکمنستان، قرقیزستان، و قزاقستان. پایتخت این کشور شهر تاشکند است. ازبکستان با افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان، ترکمنستان و قزاقستان همسایهاست. ازبکستان ۴۴۷،۴۰۰ کیلومتر مربع مساحت و 26851000 تن جمعیت دارد. که از این لحاظ ۵۶ کشور بزرگ جهان و ۴۲ کشور پرجمعیت جهان به حساب میآید. در میان کشورهای مستقل همسو از نظر پهناوری پنجمین و از لحاظ جمعیت سوم است. پایتخت آن تاشکند و از شهرهای مهم آن سمرقند و بخارا است.این کشور ۱۴۲۵ کیلومتر از شرق به غرب و ۹۳۰ کیلومتر از شمال به جنوب کشیده شده است.
............
کشورهای ناظر سازمان همکاری شانگهای:
پس از تأسیس سازمان همکاری های شانگهای در سال 2001 که از کشورهای چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان تشکیل گردیده است، کشورهای ایران، هندوستان، پاکستان و مغولستان به عنوان ناظر به آن پیوستند.
..............
1- ایران
ایران شانزدهمین کشور جهان با وسعتی در حدود 1648195 کیلومتر مربع است. ایران دارای موقعیت منحصر به فردی است که به واسطه ی آن با 15 کشور منطقه در چهار جهت جغرافیایی همسایه و هم مرز است و با توجه به قرار گرفتن در حد فاصل دو منطقه ی مهم دریای خزر و خلیج فارس، از گذشته های دور به عنوان چهارراه مواصلاتی غرب به شرق و شمال به جنوب و مسیر طبیعی تجارت بین شرق و غرب (جاده ابریشم ) مطرح بوده است. همجواری ایران با آسیای مرکزی و ویزگی های ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک این منطقه، ملاحظات امنیتی – اقتصادی برای ایران ایجاد کرده است. موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان یکی از مسیرهای مهم حمل و نقل و ترانزیت به ویژه برای انتقال انرژی منطقه، محوریت ایران در سازمان کنفرانس اسلامی و اکو، فرصت ها و مشترکات فرهنگی و تاریخی از جمله انگیزه های مثبت در روابط ایران با کشور های منطقه محسوب می شود. (یزدان پناه، 1389،ص 72)
..............
2- هندوستان
جغرافیای هندوستان بسیار گسترده است و کوه و بیابان، دشت، تپه و فلات را شامل می شود و آب و هوای
..............
3- پاکستان
از زمان تأسیس پاکستان در سال 1947، این کشور همواره به دلیل جنگ با همسایگانش، خشونت های داخلی همیشگی، فقر، سیل،خشکسالی، اقتصاد بی ثبات، جمعیت زیاد و ارتشا گرفتار بحران بوده است. جمعیت این کشور از مرز 150 میلیون نفر گذشته، و میزان رشد جمعیت در این کشور زیاد است.
..............
4- مغولستان
مغولستان کشوری است در مرکز آسیا، پایتخت آن اولان باطور است. مساحت مغولستان 1،565،000 کیلومتر مربع ، جمعیت آن 2،095،000 نفر و رشد سالانه ی جمعیت آن 8/2 درصد است.
.............
چالشها و مشکلات سازمان همکاری شانگهای
سازمان همکاری شانگهای چالشهای گوناگونی را در پیش روی دارد که می توان آنها را در دو دسته منطقهای و فرامنطقهای تقسیم بندی نمود. چنین به نظر می رسد که مهمترین چالش پیش روی سازمان همکاری شانگهای در سطح فرامنطقهای و بین المللی ماهیتی سیاسی و امنیتی دارد که از سوی بازیگران
............
منابع
1- یزدان پناه درو، کیومرث،1389، اتحادیه ی شانگهای چشم اندازها ، بیم ها و امیدها، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
...................
..................