مبانی نظری و پیشینه پژوهش خودخواهی (فصل دوم)
| دسته بندی | پیشینه متغیر های روانشناسی |
| بازدید ها | 6 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 23 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 10 |
.
مبانی نظری و پیشینه پژوهش خودخواهی در 10 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc
.
قابل ویرایش : بله
منابع : جدید و آپدیت شده
فرمت فایل : ورد
نحوه پرداخت و دریافت : بلافاصله پس از پرداخت آنلاین قادر به دانلود خواهید بود .
پشتیبانی تخصصی : 09191809834 ( لطفا فقط پیامک یا تلگرام )
.
توضیحات: فصل دوم
همرا با منبع نویسی درون متنی فارسی و انگلیسی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو
توضیحات نظری در مورد متغیر و همچنین پیشینه در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب برای فصل دو
منبع : دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
خودخواهی
2-2-1- تعریف
خودخواهی یعنی این که فرد همه خوبیها را برای خودش میخواهد و با بدیها نیز تا زمانی که به ضررش نباشد کنار میآید. اما زمانی که جایگاه وی به هر دلیلی به خطر بیفتد، دنیای ذهنی وی همان ویژگیها و خصلتها را طور دیگری تعبیر میکند. وقتی انسان خود واقعی خویش را مییابد و به کرامت و شرافت نفس خود واقف میشود، همین احساس کرامت و بزرگواری سرچشمه همه کمالات اخلاقی و تمایلات عالی میشود. این نوع دوست داشتن خود که ناشی از معرفت نفس است، نه تنها مذموم نیست، بلکه سرچشمه رستگاری و نجات و سعادت انسان است. از این نوع دوست داشتن در اینجا تعبیر به ”خوددوستی“ می‌کنیم تا با قرینه منفی آن ”خودخواهی“ نامیده میشود، اشتباه نشود. آری، نوع دیگری از دوست داشتن خود هست که نه تنها مذموم است، بلکه سرچشمه همه رذایل اخلاقی و امراض روحی انسان است و آن دوست داشتن همان ”ناخود“ است که غالباً از آن به ”خودخواهی“ تعبیر میشود. این نوع حبّ و علاقه به خود متأسفانه شایع‌ترین آفت در میان همه مردم است، مگر آنان که در سایه تربیت واقعی از قید آن رسته باشند (زال پور، شهیدی، زرانی، مظاهری و حیدری، 1394).
2-2-2- تیپ های شخصیتی و خودخواهی
انسانها تیپهای شخصیتی متفاوتی دارند. شخصیت خودشیفته، شخصیتی است که خود را بالاتر از دیگران و ستودنی می داند و خود را محور محیط پیرامون و دنیا می پندارد. شخصیت خودشیفته نماد بارز انسان خودخواه است، چنین افرادی از دوران کودکی چنان بار آمده اند که گویی همه چیز باید حول محور آن ها بچرخد و اگر غیر از این باشد، اتفاق ناخوشایندی افتاده است. چنین افرادی ممکن است از سوی نزدیکان و خانواده با همین خصوصیات پذیرفته شوند اما در تعاملات اجتماعی قطعا با مشکلات زیادی روبه رو می شوند که چون قدرت پذیرش آن را ندارند و از آن تحت عنوان بی عدالتی یاد می کنند. در واقع فرد خودشیفته همه خوبی ها را برای خودش می خواهد و با بدی ها نیز تا زمانی که به ضررش نباشد کنار می آید. اما زمانی که جایگاه وی به هر دلیلی به خطر بیفتد، دنیای ذهنی وی همان ویژگی ها و خصلت ها را طور دیگری تعبیر می کند. از سوی دیگر دوست داشتن خود بخشی از توان و ظرفیت روانی همه انسان هاست که بدون آن نمی توانند ادامه حیات دهند (سانگ، ما، ما، یانگ و جی، 2016).
- - Song, Ma, Ma, Yang & Ji
مبانی نظری و پیشینه پژوهش خوشبینی (فصل دوم)
| دسته بندی | پیشینه متغیر های روانشناسی |
| بازدید ها | 7 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 56 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 28 |
.
مبانی نظری و پیشینه پژوهش خوشبینی در 28 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc
.
قابل ویرایش : بله
منابع : جدید و آپدیت شده
فرمت فایل : ورد
نحوه پرداخت و دریافت : بلافاصله پس از پرداخت آنلاین قادر به دانلود خواهید بود .
پشتیبانی تخصصی : 09191809834 ( لطفا فقط پیامک یا تلگرام )
.
توضیحات: فصل دوم
- همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو
- توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
- پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
- رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
- منبع : دارد (به شیوه APA)
- نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
خوشبینی چیست؟
عموم مردم خوشبینی را به صورت در نظر گرفتن نیمه پر لیوان یا دیدن لایه‌ای براق در هر پدیده یا عادت به انتظار پایانی خوش داشتن برای هر دردسر واقعی در نظر می‌گیرند. زاویهی « تفکر مثبت » از مثبت‌اندیشی و خوشبینی بیانگر آن است که خوشبینی مستلزم تکرار عبارت‌های تقویتکننده با خود است مانند این که «من هر روز به انحاء مختلف دارم پیشرفت می‌کنم » یا تجسم آن که همه‌ی کارها با موفقیت انجام می‌پذیرد. در تمامی این موارد تجلیاتی از خوشبینی و مثبت‌اندیشی وجود دارد. اما با این حال خوشبینی عمیق‌تر از اینهاست (نصیر، 2014).
توانایی ارزیابی زندگی بهتر با دیگران و بیرون آمدن موفقیت آمیز از اکثر موقعیت‌ها و کشف جنبه‌‌ی مثبت هر واقعه را توانایی خوشبینی می‌نامد (مالک پور و بنی هاشمیان، 2013). به بیان دیگر توانایی بهتر نگریستن به دنیا و وقایعی که در آن اتفاق می‌افتد و این توانایی که انسان بتواند همواره با واقعیات زندگی کند.
ماهیت خوشبینی:
اصولاً خوشبینی چیست؟ آیا در مقابل بدبینی قرار میگیرد؟ دو رویکرد برای درک معنای خوشبینی به کار گرفته شده که هر دو بر اساس خوشبینی تنظیم گردیدهاند. در یک سو، خوشبینی به عنوان جنبهای از ویژگی شخصیتی، از طریق انتظارات فرد خوشبین از سایرین و محیط و رویدادها مفهومسازی گردیده است و از سوی دیگر رسم و روشی است که به عنوان یک شیوه تبیینی به کار میرود (بهراد و همکاران، 2012). بنابراین محققین بین روش تبیین خوشبینانه و مشرب خوشبینانه تفکیک قائل شده اند
مبانی نظری و پیشینه پژوهش ذهن آگاهی یا حضور ذهن (فصل دوم)
| دسته بندی | پیشینه متغیر های روانشناسی |
| بازدید ها | 15 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 46 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 29 |
.
مبانی نظری و پیشینه پژوهش ذهن آگاهی یا حضور ذهن در 29 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc
.
قابل ویرایش : بله
منابع : جدید و آپدیت شده
فرمت فایل : ورد
نحوه پرداخت و دریافت : بلافاصله پس از پرداخت آنلاین قادر به دانلود خواهید بود .
پشتیبانی تخصصی : 09191809834 ( لطفا فقط پیامک یا تلگرام )
.
توضیحات: فصل دوم
همرا با منبع نویسی درون متنی فارسی و انگلیسی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو
توضیحات نظری در مورد متغیر و همچنین پیشینه در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب برای فصل دو
منبع : دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
مبانی نظری پژوهش
2- 2- 1- ذهن آگاهی و مفاهیم اساسی
ذهن آگاه بودن معادل لغت انگلیسی (to be mindful) است (mind) یعنی فکر و ضمیر و (mindful) حالت پر شدن از فکر و اندیشه را تداعی میکند و مخالف کلمه بی‌توجهی یا وضعیت هدایت خودکار (mindlessness) است. ذهن آگاهی به‌عنوان حالت توجه برانگیخته و آگاهی ازآنچه در لحظه کنونی اتفاق می‌افتد تعریف‌شده است (والش و همکاران، 2009)؛ و به رشد سه کیفیت خودداری از قضاوت، آگاهی قصدمندانه و تمرکز بر لحظه کنونی در توجه فرد تأکید میکند. توجه متمرکز بر لحظه حال، پردازش تمام جنبه‌های تجربه بلا واسطه شامل فعالیت‌های شناختی، فیزیولوژیکی یا رفتاری را موجب میشود. به‌واسطه تمرین و فن‌های مبتنی بر ذهن آگاهی فرد نسبت به فعالیت‌های روزانه خودآگاهی پیدا میکند، به کارکرد خودکار ذهن در دنیای گذشته و آینده آگاهی مییابد و از طریق آگاهی لحظه‌به‌لحظه از افکار و احساسات و حالت‌های جسمانی بر آنها کنترل پیدا میکند و از ذهن روزمره و خودکار متمرکز برگذشته و آینده رها میشود (سگال و همکاران، 2002).
ذهن انسان از روی عادت وقایع گذشته را بررسی میکند و در تلاش است تا آینده را پیش‌بینی کند و به همین خاطر به‌راحتی پریشان میشود. ذهن آگاهی شیوه‌ای است برای پردازش توجه که از مراقبه شرقی نشأت گرفته و به‌عنوان توجه کامل به تجربیات زمان حال به شکل لحظه به لحظه، توصیف شده است (سگال و همکاران، 2002). همچنین به‌عنوان پرداختن توجه به یک شیوه خاص در زمان حال، بدون قضاوت تعریف شده است (کابات زین، 1994). در روانشناسی بالینی حضور ذهن عبارت است از توجه به لحظه حال، به شیوه غیر قضاوتی و متمرکز بر هدف (کابات زین، 1990).
ذهن آگاهی فنی برای فهمیدن گذشته یا تصحیح راه‌های غلط تفکر درگذشته نیست و مستقیم به درمان مشکلات نمی‌پردازد، بلکه با هشیاری به بررسی محرک‌های زیربنایی شناخت‌ها و هیجان‌ها توجه میکند و مضمون‌های نهفته زندگی را در معرض آگاهی قرار میدهد؛ به‌این‌ترتیب بدون قضاوت یا سرزنش نشان میدهد که اولاً هیجانات مرکب از افکار، حس‌های بدنی، احساسات خام و تکانه هستند؛ دوما آنها اغلب نشانه‌های عمیق و وسیعی از ناکارآمدی نحوه‌ی برقراری ارتباط ما با خودمان، دیگران و دنیا هستند؛ آنها اطلاعات درونی و بیرونی را اعلام می‌کنند و علائمی هستند که فقط باید در این لحظه بدون قضاوت و یا سرزنش مشاهده شوند و موردتوجه قرار گیرند. به‌این‌ترتیب ذهن آگاهی روشی برای تربیت ذهن است و شبیه میکروسکپی عمل میکند که عمیق‌ترین الگوهای ذهن را نشان میدهد؛ وقتی‌که ذهن در عمل مورد مشاهده قرار میگیرد افکار و هیجانات خودبه‌خود ناپدید می‌شوند (ویلیامز و پنمن، 2012).
Walsh
Segal
Kabat-Zinn
Williams
Penman
ذهن آگاهی به‌عنوان سبکی برای زندگی، با استفاده از تمرین‌های مراقبه‌ای که در زندگی روزمره ادغام میشود به افراد کمک میکند تا با وضعیت‌های دوگانه ذهن آشنا شوند و آگاهانه از آنها به‌صورت یک ذهن انسجام‌یافته استفاده کنند. با این روش افراد متوجه شوند که آنها تنها فکر نمی‌کنند، بلکه می‌توانند فکر کردن خود را مشاهده کنند. از طریق مراقبه‌های رسمی (نظیر مراقبه تنفس و بدن، مراقبه یوگای هوشیارانه و مراقبه وارسی بدن)، همین‌طور مراقبه‌های غیررسمی (نظیر خوردن، قدم زدن، دوش گرفتن و... آگاهانه) و تمرینات عادت شکن افراد یاد میگیرد که همه زندگی را در «اینجا» و «اکنون» حاضر باشند (ویلیامز و پنمن، 2012).
ناتوانی در عدم حضور در لحظۀ اکنون باعث میشود بین فرد و واقعیت فاصله افتد و امکان درک صحیح موقعیت و ارائۀ پاسخ‌های معقول و هشیارانه از او سلب گردد (طیموری فرد و فولادچنگ، 1391). پژوهش‌های علمی متعدد نشان داده است که علت بسیاری از مشکلات روانی افراد، عدم حضور آنها در همین‌جا و همین لحظه‌به‌لحظه زندگی‌شان است، درحالی‌که افراد ذهن آگاه واقعیات درونی و بیرونی را آزادانه و بدون تحریف ادراک می‌کنند و توانائی زیادی در مواجهه با دامنۀ گسترده‌ای از تفکرات، هیجانات و تجربه‌ها (اعم از خوشایند و ناخوشایند) دارند (آزاد مرزآبادی، 1392). حضور ذهن با مؤلفه‌هایی نظیر پذیرش (واقعیت)، حضور (در زمان حال)، اجتناب (از نشخوار فکری) شامل اهدافی همچون ارتقای بهزیستی و آگاهی از خود و محیط همراه با تعدیل ذهن است. برخلاف بسیاری از مکاتب روان‌درمانی و البته همخوان با اهداف و مفروضه‌های روانشناسی مثبت، هدف از کاربرد حضور ذهن، ایجاد تغییرات ایدئولوژیکی نیست بلکه کمک به آگاه شدن از فرایندهایی است که زمینه‌ساز قرار گرفتن فرد در ذهنیت آسیب‌زا و یا درجا ماندگی در آن حالت‌های ذهنی است (محمدخانی و همکاران، 1391). با توجه به اینکه ذهن آگاهی به‌عنوان یک سبک زندگی، همخوان با فطرت طبیعی انسان، قابلیت این را دارد که بر سیستم هیجانی افراد یعنی افکار، حس‌های بدنی، احساسات خام و تکانه‌های عمل آنها تأثیرگذار باشد، نگاه آنها را به زندگی دگرگون کرده و کیفیت ارتباط آنها را با خود، دیگران و دنیا با پذیرشی شفقت‌آمیز و واقع‌بینانه ارتقا بخشد (ویلیامز و پنمن، 2012).
مبانی نظری و پیشینه پژوهش رقابت جویی (رقابت طلبی) (فصل دوم)
| دسته بندی | پیشینه متغیر های روانشناسی |
| بازدید ها | 8 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 38 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 32 |
.
مبانی نظری و پیشینه پژوهش رقابت جویی (رقابت طلبی) در 32 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc
.
قابل ویرایش : بله
منابع : جدید و آپدیت شده
فرمت فایل : ورد
نحوه پرداخت و دریافت : بلافاصله پس از پرداخت آنلاین قادر به دانلود خواهید بود .
پشتیبانی تخصصی : 09191809834 ( لطفا فقط پیامک یا تلگرام )
.
توضیحات: فصل دوم
همرا با منبع نویسی درون متنی فارسی و انگلیسی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو
توضیحات نظری در مورد متغیر و همچنین پیشینه در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب برای فصل دو
منبع : دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
رقابت جویی
رقابت طلبی نیز جزء خصوصیات افراد کمالگرا است، با توجه به خصوصیاتی که از افراد کمالگرا ذکر گردید تمایل به رقابت و برتری جویی نیز از خصوصیات بارز این افراد است.از طرفی نامیدن فرد به نام تیزهوش به شخص توقع بالایی را از خود القا می نماید. و از طرف دیگر والدین و معلمان از کودکانی که توسط متخصصان سنجش، تیزهوش معرفی می شوند، انتظار دارند که در همه زمینه های عالی عمل کنند. زندگی تحت تاثیر انتظارات غیر واقعی و بالا ممکن است کودک را از پذیرش خود به عنوان یک فرد غیر کامل ناتوان کند. به ویژه در صورتی که محبت و پذیرش کودک به موفقیت او وابسته باشد. بنابراین ممکن است این انتظارات زمینه ای برای رشد کمال گرایی در کودکان تیزهوش باشد برخی دیگر از شواهد نشان می دهد که تیزهوشان در معرض آسیب های ناشی از کمال گرایی هستند. به نظر لوسیکرو جفری[1](2000) کودکان تیزهوش دارای کمال گرایی تجویز شده از سوی اجتماع هستند و از کامل بودن به عنوان ابزاری برای حفظ خود – ارزشمندی استفاده می کنند. کمالگرایی در دختران تیزهوش منجر به تلاش بی پایان برای رسیدن به اهداف غیر منطقی میگردد(جمشیدی، آقا دلاور پور، حقیقت، لطیفیان، 1388).
2-3-1-عوامل رقابت جویی و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی
رفتارهای انسان و تعامل های او با دیگران ممکن است در سه حالت، همکاری، رقابت و فرد گرایی صورت گیرند. در موقعیت های همکاری، دستیابی افراد به اهداف شان با یکدیگر همبستگی مثبت دارد. در این گونه شرایط، به سود فرد است که موجب تسهیل پیشرفت سایر اعضای گروه شود. در موقعیت های فعالیت فردگرایی دستیابی فرد به هدف ش مستقل از دیگران است.
اما، در موقعیت های رقابت جویی، دستیابی افراد به اهداف شان با یکدیگر همبستگی منفی دارد، یعنی زمانی که یک فرد به هدفش می رسد، سایر افرادی که با او در رقابت هستند از رسیدن به اهداف شان باز می مانند. در این گونه شرایط، فرد سعی می کند عمکلردش بالاتر از دیگر رقیبان باشد. بسیاری از مطالعات تجربی نشان می دهد که تجارب هکاری بیش از تجارب رقابت جویی یا فرد گرایی باعث ارتقاء و پیشرفت روابط سودمند و حمایت کننده و همچنین تحول شناختی و اجتماعی می شود(جانسن، 1981؛ به نقل از صادقی، 1390).
مید( به نقل از دویچ، 1949؛ به نقل از صادقی، 1390) در تعریف خود از رقابت، آن را به معنای عمل جستجو یا تلاش برای کسب چیزی که فرد دیگری نیز همزمان در پی به دست آوردن آن است تعریف می کند؛ و دویچ(1949؛ به نل از صادقی، 1390)، می گوید: رقابت بین دو نفر یا اشخاصی بیش از دو نفر یا گروهی دارای هدف که به طور مستقیم با هم متضاد هستند، اتفاق می افتد.
2-3-2-انواع رقابت طلبی در افراد
2-3-2-1-رقابت طلبی مستقیم
رقابت طلبی مستقیم متضمن مبارزه با افراد علیه همدیگر است، که هر کس سعی می کند موفقیت های خود را به حداکثر و موفقیت های رقیب را به حداقل برساند(صادقی، 1390).
1 . Locicero & Jeffery
رقابت طلبی و خودکارآمدی
منظور از خودکارآمدی میزان اطمینانی است که هر فرد به توانایی خود در زمینه اجرای مجموعه ای از کارها یا انجام یک تکلیف خاص ابراز می نماید. بندورا(نیو و همکاران، 2011 و موریس، 2002)، خودکارآمدی به ادراک تواناییها برای انجام دادن عملی که مطابق میل است، اشاره میکند. خودکارآمدی به این معنی است که فرد فکر کند که قادر است پدیدهها و رویدادها را برای رسیدن به وضعیت مطلوب(نیو و همکاران، 2011) با رفتار و کردار مناسب خود سازمان دهد(جین و داوسون، 2009). به اعتقاد ژائو(2006) خودکارآمدی تعیین کننده مهمی در پیش بینی تدریس کارآمد معلمان و عملکرد تحصیلی دانش آموزان است و بر توانایی دانش آموزان برای غلبه بر مشکلات(گا و دی، 2007) تاثیر میگذارد. علاوه بر اینها، نقش خودکارآمدی به عنوان یک متغیر واسطه ای در پژوهش‌های بسیاری(مانند شوارتز و همکاران، 2011) بررسی شده است.
. Nie
. Muris
. Zhao
. Gu & Day
. Schwartz
مبانی نظری و پیشینه پژوهش سالمندی و نظریه های پیرامون سالمندی (فصل دوم)
| دسته بندی | پیشینه متغیر های روانشناسی |
| بازدید ها | 9 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 34 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 17 |
.
مبانی نظری و پیشینه پژوهش سالمندی و نظریه های پیرامون سالمندی در 17 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc
.
قابل ویرایش : بله
منابع : جدید و آپدیت شده
فرمت فایل : ورد
نحوه پرداخت و دریافت : بلافاصله پس از پرداخت آنلاین قادر به دانلود خواهید بود .
پشتیبانی تخصصی : 09191809834 ( لطفا فقط پیامک یا تلگرام )
.
توضیحات: فصل دوم
همرا با منبع نویسی درون متنی فارسی و انگلیسی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو
توضیحات نظری در مورد متغیر و همچنین پیشینه در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب برای فصل دو
منبع : دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
سالمندی و مشکلات آن
سالمندان در ایران معاصر به دلیل تغییرات جمعیت شناختی بخش بزرگی از جامعه ایران به شمار می آیند (قدرتی، محمدیان، محمدپور و افراسیابی، 1391). افزایش جمعیت سالمند در عصر حاضر چالشهای فراوانی را برای جوامع سراسر دنیا ایجاد نموده است. بر اساس تخمین ها طی سالهای 1990 تا2020 سن جمعیت بین 65 تا 74 سال 74 درصد افزایش خواهد یافت، این در حالی است که افزایش جمعیت زیر 65 سال 24 درصد خواهد بود(سیه و وانگ، 2003؛ به نقل از مومنی، 1390). ایران نیز طبق سرشماری سال 1385 با داشتن 27/7 درصد جمعیت بالای 60 سال کشوری رو به سالمندی تبدیل شده است و تا 15 سال آینده این رقم به 7/10 درصد افزایش خواهد یافت(مومنی، 1390). جمعیت سالمندان ایران در سال 2050 به بیش از 26 میلیون نفر و نسبت به کل جمعیت به حدود 23 درصد خواهد رسید. از آنجا که پدیده سالمندی در همه جنبه های زندگی جوامع بشری از جمله طیف گسترده ای از ساختارهای سنی، ارزشها و معیارها، و ایجاد سازمانهای اجتماعی تحولات قابل ملاحظهای به وجود می آورد، مقابله با چالشهای فراراه این پدیده و اتخاذ سیاستهای مناسب برای ارتقای وضعیت جسمی و اجتماعی روانی سالمندان اهمیت بسیار دارد(رضوانی، منصوریان، احمدآبادی، احمدآبادی و پروائی هره دشت، 1392). در سیر تاریخ جوامع، انتقال جمعیت شناختی نتایج اجتناب ناپذیری داشت(قدرتی، محمدیان، محمدپور و افراسیابی، 1391) که سالمندی از جمله آنهاست. کاهش مرگ میر و افزایش امید به زندگی موجب افزایش سالمندان شد که نشانگر فرهنگ یک ملت اند(شامن و همکاران، 1993؛ به نقل از قدرتی، محمدیان، محمدپور و افراسیابی، 1391).
از آنجا که پدیده سالمندی در همه جنبه های زندگی جوامع بشری از جمله طیف گسترده ای از ساختارهای سنی، ارزشها، و معیارها، ایجاد سازمان های اجتماعی تحولات قابل ملاحظه ای به وجود می آورد، مقابله با چالش های فرارو این پدیده یعنی سالمندی اهمیت بسیار دارد(رضوانی، منصوریان، احمدآبادی، احمدآبادی و پروائی هره دشت، 1392). با افزایش سن و رسیدن به دوران سالمندی بروز برخی اختلالات جسمی و روانی دور از انتظار نیست(مهری آدریانی، مجدی نسب، شرف الدین زاده، 1392). افزایش جمعیت سالمندی، افزایش بیماریهای گوناگون، افسردگی(شلمن و همکاران، 2009؛ به نقل از مومنی، 1390)، ناتوانیها، معلولیتها و نهایتا وابستگی را به دنبال خواهد داشت. همان طور مشخص است بیشتر تحقیقات بر افسردگی سالمندان تمرکز کرده اند(کریمی، اسماعیلی و آرین، 1389). افسردگی از عمده ترین مسائل دوره سالمندی است که در نتیجه عوامل مختلف مربوط به آخرین مرحله زندگی از قیبل بیماری های مزمن، از دست دادن دوستان و عزیزان و ناتوانی در انجام فعالیت های مورد علاقه فرد، بسیاری این افراد یعنی سالمندان را درگیر می کند(کریمی، اسماعیلی و آرین، 1389). افراد سالمند در نتیجه ضعف بینایی، شنوایی و دیگر تغییرات جسمانی، همچنین فشارهای بیرونی؛ نظیر محدودیت منابع مالی، احساس می کنند کنترل خویش را بر زندگی از دست داده اند. این قبیل مسائل و مشکلات، منجر به ایجاد هیجانات منفی مثل غم، اضطراب، عزت نفس پایین، انزوای اجتماعی و یاس و دلمردگی در فرد سالمند می شود و افسردگی بزرگترین مشکل روانی و پیامد جدی و خطرناک این گونه عواطف است(انجمن روانشناسی آمریکا، 2004). به طور معمول روش درمانی افسردگی سالمندان دارو درمانی است اما در دهه های اخیر توجه به رویکردهای روانشناختی معطوف شده است(مومنی، 1390). از دهه 1970 در حوزه درمان افسردگی سالمندان، خاطره پردازی مورد توجه قرار گرفت و با توجه به این که دارو درمانی جدا از پیامدهای فیزیکی(قلبی، عروقی و عصبی) رفتارهای سازشی را در برابر عود افسردگی به فرد سالمند یاد نمی دهد(وات و کیپلیز، 2000)، امروزه به عنوان یکی از مهم ترین موضوعات روانشناسی سالمندان در حوزه نظری و عملی تبدیل شده است. بنابراین برای مدیریت این مساله و فائق آمدن بر پیامدهای آن، ارائه برنامه و راهکارهای مناسب جهت ارتقاء وضعیت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی سالمندان در دستور کار تمامی جوامع، از جمله ایران قرار گرفته است(مانی، 1389)
نظریه های مطرح شده پیرامون سالمندی
ژرونتولوژی یا علم پیری شناسی فرآیندهای پیری را از جنبه های زیست شناختی، روانشناختی، و جامعه شناختی مورد مطالعه قرار می دهد. در هر سه زمینه، تلاش بر آن بوده که علت پیدایش پدیده پیری، شرح داده شود.
نظریههای ارائه شده در مورد سالمندی به شرح زیر میباشند:
نظریه های زیست شناختی
1-نظریه ایمنی:
نظریه ایمنی، معتقد است که سیستم ایمنی، با خارج ساختن عوامل خارجی و یا تخریب آنها، بدن را محافظت می کند. عوامل خارجی شامل ویروسها، باکتریها، قارچها و احتمالا سلول های بدن خود فرد که تغییرات نئو پلاستیک پیدا کردهاند می باشد. ارگانهای عمدهای که در سیستم ایمنی نقش دارند، عبارتند از: مغز استخوان، تیموس، طحال و غددلنفاوی، بعد از سن جوانی بتدریج واکنشهای ایمنی کاهش یافته و وزن غده تیموس کاهش می یابد و توانایی آن، در تولید سلول های T تغییر می کند و تأثیر سالمندی بیشتر درسلول های T مشاهده می شود و با بالا رفتن سن، سلولهای مغز استخوان نیز توانایی خود را از دست می دهند و به دنبال این کاهش در اعمال طبیعی، میزان عفونت و سرطان افزایش مییابد. بر اساس این نظریه، دستگاه ایمنی بدن، بعضی از قسمتهای سالم بدن را از بین میبرد و بنظر میرسد که سیستم دفاعی بدن، بر علیه خود بپا خواسته و به قسمتهایی از بدن، حمله میکند. گویی این قسمتها مهاجمان خارجی میباشند. این عمل منجر به مصونیت خود بخود می گردد. هر چند که این مواد، به قصد ایجاد تطابق در بدن، تولید می شود ولی در جریان تولید آن بدن ضرورتاً خود را از میان میبرد و بنابراین با افزایش سن از مصونیت فرد در مقابل بیماریها کاسته میشود. این نقصان دستگاه ایمنی با این که بعضی از امراض مهلک و استحاله ها را توجیه میکند؛ ولی نمیتواند در تمامی موارد صادق باشد در نتیجه این نظریه فقط به قسمتی از مسئله فرایند پیر شدن پاسخ میدهد(ماتسون و کونل، 1988).
. Gerontology
. Immunity theory